Aby łatwo się przystosować się do szybko zmieniającego się świata, najmłodsi stają przed coraz to nowymi wyzwaniami. Jednym z nich jest zdobycie szerokiego wachlarza kompetencji, wśród nich kompetencji informatycznych, zwanych także cyfrowymi. Potrzebne są one dziecku jako wiedza, umiejętności i postawy do własnego rozwoju. Kompetencje te obejmują umiejętne i krytyczne wykorzystanie technologii informatycznej w pracy, rozrywce i porozumiewaniu się. Dzieci w wieku przedszkolnym trzeba stopniowo wprowadzać w wirtualną przestrzeń, aby w przyszłości stały się świadomymi użytkownikami internetu w kontekście jego możliwości, a przede wszystkim zagrożeń. Jak do tego przygotować przedszkolaka i co już w tym zakresie osiągnęliśmy?
Już w ubiegłym roku szkolnym rozpoczęto w naszej grupie zajęcia profilaktyczne związane z bezpieczeństwem dzieci w sieci. Dzieci poznały internetowego bohatera NECIA i jego przygody z niebezpieczeństwami w sieci.
Na co dzień wykorzystywano z w pracy z dziećmi TIK czyli technologie informacyjno – komunikacyjne : magnetofon, rzutnik, interaktywny dywan, podczas niektórych zajęć korzystano z programów i zasobów internetowych np. filmy edukacyjne, instruktażowe, które również wykorzystywaliśmy podczas pracy zdalnej. Wykorzystanie technologii informatycznych odbywało się w różnych sytuacjach edukacyjnych: związanych z wyszukiwaniem konkretnych informacji i przetwarzaniem ich, z utrwalaniem konkretnych treści lub wcześniej zdobytych informacji, z integracją treści i uczeniem dzieci krytycznego myślenia. W taki sposób zapoznano dzieci np. z różnymi ekosystemami jeziora, morza, lasu, parku, pracą leśnika, z symbolami narodowymi, wsparciem w poznawaniu samogłosek i spółgłosek był filmik edukacyjny „Mądra sowa uczy samogłosek”. Wykorzystanie zasobów internetowych w kontekście zajęć „Nie ufaj osobom poznanym w internecie” wzmocniło świadomość dzieci w odniesieniu do zagrożeń płynących z internetu.
Systematycznie od kilku lat nasz grupa uczestniczy w bardzo ciekawych prezentacjach multimedialnych na uczelni – ostania związana była z tworzeniem map cyfrowych.
Rozwijanie kompetencji informatycznych to przede wszystkim na etapie edukacji przedszkolnej NAUKA KODOWANIA. Podjęliśmy wyzwanie związane z programowaniem i kodowaniem. Większość umiejętności przygotowujących do rozumienia elementarnych podstaw kodowania dzieci zdobywały w trakcie zabaw edukacyjnych i aktywności rozwijających logiczne myślenie , koncentrację, spostrzegawczość, umiejętność dostrzegania pewnych prawidłowości, schematów, przekładanie ilustracji w ich przestrzenne ustawienie, czy ustawianie ich zgodnie z określonymi warunkami w zadaniu (np. z kolorowymi kubeczkami). Kody wprowadzane były także do zajęć z zakresu edukacji matematycznej, językowej, artystycznej oraz ruchowej. Dzieci np. zamalowywały oznaczone kodami pola w tabelce i w ten sposób odkrywały, że zakodowany jest np. domek, motyl , czy też wielkanocna pisanka. Ten element pracy wykorzystywany był również podczas kształcenia na odległość.
Tworzenie pierwszych kodów offlinowych to dopiero jest wyzwanie. Jeszcze w tym zakresie dużo pracy przed nami, ale są to wyzwania na miarę przedszkolaka. Np. tworzenie kodów prowadzących „fioletowy klocek do fioletowego kubka”, czy też tworzenie kodu wyznaczającego trasę ucieczki myszy przed kotem, zabawy „Zakodowane literki”, czy „Zakodowane cyferki” dostarczają dzieciom sporo emocji, a przy okazji poznajemy i utrwalamy alfabet i uczymy się cyfr. Są to zadania, którymi dzieci bardzo się cieszą i pochłaniają je bez reszty. A przy okazji uczą się logicznego myślenia, współpracy w zespole. Zaspokajają naturalną potrzebę ruchu, wyzwalają radość, a także rozwijają podstawowe funkcje poznawcze takie jak: pamięć, koncentracja uwagi, analiza, synteza wzrokowa, słuchowa oraz koordynacja ruchowa.
Ulubionym zajęciem dzieci z wykorzystaniem maty do kodowania jest układania ciągów rytmicznych z zastosowaniem figur geometrycznych, praca z symetrią, czy w układzie współrzędnych. Brzmi to co najmniej jak tematy dla studentów, ale jak pokazują załączone zdjęcia jest to na etapie edukacji przedszkolnej jak najbardziej możliwe.
Z podstawami programowania zapoznawane dzieci były również poprzez pracę z Ozobotami. Ozobot to mały inteligentny robot, wyposażony w sensory. Dzieci rysując trasy dla niego zauważają, że podąża on za linią, zmienia kolor światła w zależności od barwy podłoża, po którym się przemieszcza. Dzieci poznały podstawowe zasady pracy z Ozobotem, bardzo chętnie rysują odpowiednie trasy dla Ozobotów lub układają trasę za pomocą odpowiednich puzzli. Większość starszych dzieci doskonale zna już znaczenie kodów graficznych (w prawo, w lewo, jedź prosto, zawróć, jedź z szybkością roweru, auta, rakiety itp.), potrafią je odczytać i zastosować w praktycznym działaniu z Ozobotem. Podczas pracy z Ozobotami następuje rozwijanie kreatywności i logicznego myślenia, sprawności palców dłoni, a także myślenia strategicznego i odpowiednich kompetencji społecznych poprzez pracę w małych zespołach.
Podsumowanien naszej wiedzy i umiejętności w obszarze kompetencji informatycznych jest udział w Europejskim Tygodniu Kodowania. Wtedy realizujemy aktywności związane z programowaniem.
W taki sposób tworzona jest w naszej grupie bezpieczna przestrzeń do poznawania cyfrowego świata. Jeszcze mnóstwo aktywności w tym obszarze przed nami i nowe możliwości, które dałby nam kącik informatyczny w sali zajęć. Mamy nadzieję, że to już niedaleka przyszłość.