Domowe Montessori- jak rozwijać koncentrację przedszkolaka i jak zorganizować otoczenie które pozwoli na większe skupienie.

Koncentracja to umiejętność skupiania uwagi na konkretnej czynności. W pierwszym okresie życia, podobnie jak pamięć, ma charakter mimowolny – dzieci od urodzenia potrafią kierować swoją uwagę w stronę światła, hałasu czy kolorowego obiektu – jest to jednak automatyczny odruch. Dopiero z czasem (od ok. 3 roku życia) dziecko uczy się świadomie kierować i utrzymywać swoją uwagę na wybranym obiekcie. Wymagana jest do tego jeszcze jedna umiejętność: ignorowanie dystraktorów np. grające w tle radio lub włączony telewizor dla małego dziecka mogą być dużym utrudnieniem.

Koncentracja uwagi to bardzo ważna umiejętność, jednak podatna na różne zakłócenia. Zdarza się, że sami – zupełnie nieświadomie – utrudniamy dzieciom rozwijanie tej umiejętności poprzez przestymulowanie: tu kolorowa piłka, tu grająca zabawka, tam krzyk siostry i włączony telewizor… Mózg małego dziecka nie jest w stanie uporać się z wszystkimi napływającymi bodźcami.

Jak długo dziecko jest się w stanie skoncentrować?

3 i 4 latki potrafią bawić się już ok. 20 minuta podczas zajęć przedszkolnych ich uwaga utrzymuje się ok. 10 minut

Dzieci w ostatniej grupie przedszkolnej (5-6 lat) potrafią bawić się w skupieniu aż 40 minut, a przez ok., 20 min. są w stanie uczestniczyć w zajęciach, wykorzystujących uwagę dowolną.

Aby dziecko mogło ćwiczyć koncentrację uwagi, potrzebuje:

  • spokoju,
  • ciszy (na ile to możliwe),
  • ograniczonego kontaktu z elektroniką!!!
  • wypoczynku po zabawie.

Dzięki uważności dziecko zyska:

  • umiejętność koncentracji uwagi
  • lepszą zdolność radzenia sobie z negatywnymi emocjami, napięciem, frustracją
  • spadek dolegliwości takich, jak: zmęczenie, choroby, niepokój
  • wzrost poziomu energii i odczuwania radości
  • polepszenie relacji z innymi dziećmi i rodzicami

Największym darem, jaki możesz podarować Twojemu dziecku (i sobie) jest dar uważności.

Warto pracować z dzieckiem i ćwiczyć pewne umiejętności, które przydają się w dorosłym życiu, a także sprzyjają procesowi koncentracji uwagi. Należą do nich:

  • umiejętność słuchania 
  • umiejętność czekania 
  • umiejętność utrzymywania porządku 
  • umiejętność opowiadania
  • systematyczność umiejętność radzenia sobie z niepowodzeniami
  • umiejętność dokonywania wyboru

Proponowane poniżej ćwiczenia, gry i zabawy wpływają na poprawę koncentracji uwagi. Wspólne spędzanie czasu z dzieckiem zapewnia prawidłowy rozwój emocjonalny, społeczny i intelektualny, daje dziecku wiele radości i przyjemności, rozwija jego umiejętności, ćwiczy pokonywanie pojawiających się trudności oraz utrwala zdobywane wiadomości.

Zabawy,  które można stosować w domu z dzieckiem poprawiające jego koncentrację to: gry planszowe, mozaiki, puzzle, wszelkie układanki, budowanie /konstruowanie z klocków, przewlekanie, segregowanie, zabawy typu : co się zmieniło ?, czego brakuje?, co będzie dalej? kto pierwszy znajdzie?, pisanie na plecach, co to za dźwięk?, zabawy  w worek niespodzianek- dotykowe rozpoznawanie przedmiotów. Poświęćmy czas swojemu dziecku!.

Jak mądrze chwalić dziecko

            Proste słowa: kocham cię, wierzę w ciebie, jesteś świetna (y ), dasz radę, mają niezwykłą moc. Dzięki nim dziecko staje się odważne i pewne siebie.  Słowa akceptacji, pochwały, wsparcia to najlepsze, co możesz dać swojemu dziecku. Niezależnie od wieku potrzebuje ono zainteresowania rodziców. Chce wiedzieć i czuć, że jest ważne, kochane i szczęśliwe.  Pamięć dziecka jest bardzo chłonna. Często powtarzane słowa zapisują się w niej niczym na twardym dysku. Jednak nie da się ich wymazać tak szybko jak z komputera. Powodują, że dziecko myśli tak o sobie, jak o nim mówi mama, tata. Bo rodzice są niepodważalnym autorytetem. Jeżeli dziecko często słyszy, że jest niezdarne, leniwe, niegrzeczne, a koledzy są od niego lepsi, zaczyna wierzyć, że właśnie tak jest. A gdy słyszy o swoich mocnych stronach – że dobrze sobie radzi w danej dziedzinie, wtedy tworzy pozytywny obraz samego siebie.

Mądre pochwały wzmacniają !

Dzięki  pochwale dziecko dowiaduje się, że robi coś dobrze, i następnym razem stara się być jeszcze lepsze.

Jak chwalić dziecko?

Doceniaj to, co dobre – zawsze okazuj radość i dumę, gdy twoje dziecko zrobi coś wyjątkowego.

Mów o konkretach – koniecznie opisuj sytuację, która wprawiła cię w zachwyt. Np.  powiedz: „ Zabawki posprzątane z dywanu, książki poukładane na półce” Pięknie posprzątałeś, kochanie!”. Taki z pozoru banalny opis połączony z twoim zachwytem jest dla dziecka wskazówką, czego się po nim spodziewasz. 

Dostrzeż nawet małe osiągnięcia – chwal za najdrobniejsze sukcesy, które prowadzą do celu. Liczy się wytrwałość. Dziecku łatwiej będzie konsekwentnie dążyć do celu, gdy rodzice będę go dopingować.

Szukaj okazji do zachwytów – kieruj pod adresem dziecka miłe słowa także w zwykłych, codziennych sytuacjach. Nie czekaj, aż zrobi coś wyjątkowego. Gdy spokojnie się bawi, podejdź do niego, mówiąc „Cieszę się, że tak spokojnie się bawisz. Miałam w pracy trudny dzień i potrzebuję odpocząć”.

Chwal szczerze – podkreślaj autentyczne zalety dziecka. Wyróżniaj zachowania, z których naprawdę jesteś dumna. Dzieci łatwo wyczuwają fałsz.

 Uwaga na pułapki! – same ogólniki. Słowa „brawo”, „świetnie”, „pięknie” są niewystarczającą informacją dla dziecka. Lepiej opisać, co dokładnie jest powodem naszego zachwytu. Dziecko, słysząc od ciebie wciąż te same słowa, pomyśli, że po prostu je zbywasz.  Małe słowo „ale”… przekreśla wszystko! Pochwała: „Ładnie posprzątałeś pokój, ale zabawki leżą jeszcze na łóżku ”, to marne wyróżnienie. Porównania: Zdania typu: „ Rysujesz lepiej niż ….” wprowadza niepotrzebny element rywalizacji. Cała uwaga powinna być skierowana na osobę wyróżnianą. Przypominanie niepowodzeń: Unikaj zdań: „Jak chcesz to potrafisz”, „Wreszcie ci się udało” ,„W końcu nauczyłaś się jeździć na rowerze”. Liczy się to, co tu i teraz.

Gdy dziecko coś przeskrobie – mów dziecku, że je kochasz jak najczęściej. Nie tylko, gdy jest grzeczne, spełniło twoje oczekiwania, ale przede wszystkim, kiedy coś przeskrobie. Bo wtedy wie, że cię zawiodło i bardzo potrzebuje zapewnień o miłości. Warto w takich sytuacjach powiedzieć: „jest mi bardzo przykro, smutno, gdy widzę, jak się zachowujesz, ale bardzo cię kocham; jesteś moim kochanym synkiem i nigdy to się nie zmieni…”

Wsparcie i zachęta silnie motywują – dziecko wiele rzeczy robi po raz pierwszy. Naturalne jest, że czasem czuje się niepewne, bezradne, boi się. Dziecko chce wiedzieć, że rodzice mu kibicują, bardzo potrzebuje wsparcia i dobrych słów, okazania zrozumienia, bez oceniania lub ośmieszania.

Wzmacniające komunikaty – warto rozmawiać z dzieckiem, z uwagą wysłuchać jego niepokojów, wahań i dać mu wsparcie. Niezwykle motywująco działają słowa: „dasz radę”, „na pewno potrafisz”, „ufam, że ci się uda”, „wierzę w ciebie”. Te zwroty dodają odwagi, zachęcają, budują wiarę we własne siły. Zaprocentują także w przyszłości. .

Jeśli dziecku się nie uda,  trzeba dostrzec wysiłek – nie powinniśmy skupiać się na jego klęsce – nie należy oceniać, krytykować, udzielać dobrych rad.  Warto powiedzieć: „Przykro mi, że tym razem ci nie wyszło. Ale podoba mi się, jak bardzo się starałeś”.

Warto wyróżnić sukces – trzeba unikać sformułowań typu: „jak chcesz to potrafisz”, czy „wreszcie”, „w końcu”. Takie komunikaty nie wzmacniają, ale wręcz mogą obniżyć poczucie wartości dziecka. Sukces warto wyróżnić pozytywnym komunikatem, np. „Udało ci się, jestem z ciebie dumna!”. Całuj dziecko jak najczęściej i przytulaj, ale nie zapominaj dodać: „Kocham cię”. Słowa mają wielką moc, pozostawiają w dziecku ślad.

Patrz tak, żeby widzieć –kiedy rozradowane dziecko przybiega pochwalić się swoim sukcesem, odłóż na chwilę swoje zajęcia  i poświęć dziecku trochę czasu, wysłuchaj je, ono tego bardzo potrzebuje właśnie w tej chwili.

Dostrzegaj konkrety – wielką pochwałą jest podkreślanie nowych umiejętności, których pojawienie się zbyt często przyjmujemy jak coś oczywistego. Doceń to, że od kilku dni dziecko pamięta o myciu zębów czy posprzątało samo zabawki.  Nie czekaj, aż dziecko przyjdzie samo po pochwałę. 

Niczego nie wmawiaj – nie chwal dziecka  w nadziei, że w ten sposób zachęcisz go do czegokolwiek. Jeśli sto razy mówiło ci, że nie cierpi np. muzyki, nie lubi rysować nie mów: „Jak pięknie grasz na flecie”, „Jak pięknie rysujesz”.

Błędy,  ludzka rzecz –naucz dzieci, że popełnianie błędów to rzecz ludzka. Wspieraj i pozwalaj wypłakać rozczarowanie. Pozwól dziecku na błędy. Dziecko ma prawo do niepowodzenia. Nadmierne chwalenie, codzienne, kilkakrotne zachwycanie się jego talentami, sukcesami, przesadny entuzjazm, przyniesie efekt odwrotny do zamierzonego. Dziecko może czuć dużą presję, myśleć, że nie ma prawa do błędu, bać się porażki. Może, więc zacząć dążyć do perfekcji lub wycofywać się z różnych zadań, co w obu przypadkach powoduje frustrację.

 Na pochwałę zasługują poszczególne działania czy zachowania dziecka. Podobnie jak w przypadku krytyki, należy wystrzegać się sformułowań etykietujących. Więcej w proces wychowania wniesie komunikat typu „świetnie sobie poradziłeś z tym zadaniem” niż „jesteś wspaniały”.  Chwalcie konkretnie, precyzyjnie, szczerze.

Pochwała nie powinna być odraczana. Zwłaszcza u małych dzieci jest istotne by wzmocnienie nastąpiło bezpośrednio po odniesieniu sukcesu. Jak i w wielu innych przypadkach, ważna jest też zasada konsekwencji, – jeśli raz pochwaliliśmy dziecko za jakieś osiągnięcie, nie możemy innym razem za to samo go zganić. 

            Pochwała kształtuje wiarę we własne możliwości. Jest lepszą nagrodą niż najsłodszy cukierek.  Dobre pochwały na pewno wymagają treningu i pewnej samokontroli.  Warto jednak poświęcić trochę czasu na „ćwiczenia”, bo wysiłek wart jest efektów.

Rozwój mowy dziecka.

Rozwój mowy dziecka- 1 miesiąc

  • dziecko komunikuje swoje potrzeby, samopoczucie oraz dyskomfort płaczem, krzykiem, pomrukiwaniem
  • krzyk i płacz to nieświadoma forma komunikacji dziecka z otoczeniem
  • w krzyku dziecka można zauważyć pewne różnice: głód i ból wywołują nagły, nieustający krzyk natomiast zmęczenie- łagodny, przytłumiony i żalący się
  • z biegiem czasu zaczyna być bardziej świadome- wie, że matka przychodzi wtedy, gdy płacze

Jeśli dziecko nie reaguje na obecność drugiej osoby, dziecko nie komunikuje się przez płacz- należy zwrócić się do specjalisty.

Rozwój mowy dziecka- 2- 5 miesiąc

  • pojawia się głużenie- jest to spontaniczna produkcja dźwięków składających się z samogłosek, dźwięków gardłowych,np.  „agu”
  • dziecko różnicuje swój płacz- inaczej płacze, gdy chce jeść, a inaczej, gdy ma mokrą pieluchę lub nudzi się
  • około 3 miesiąca dziecko zwraca większą uwagę, gdy się do niego mówi, jest zaciekawione osobami i uczy się przez patrzenie na innych i słuchanie ich
  • w 4 miesiącu życia pojawiają się okrzyki radości- charakteryzuje się on krótkimi wybuchowymi dźwiękami z nagłą zmianą tonu głosu
  • około 4-5 miesiąca następuje rozkwit głużenia- dziecko wydaje z siebie coraz więcej dźwięków
  • pojawiają się spółgłoski wargowe: m, p, b
  • dziecko nabywa umiejętność zmiany wysokości wydawanych  przez siebie dźwięków
  • wzrasta sprawność ruchowa aparatu artykulacyjnego
  • w 5 miesiącu dziecko zaczyna realizować sylaby składające się ze spółgłosek i samogłosek, pojawia się: t, d, g

Niesłyszące dzieci także głużą, nawet do 18 miesiąca życia dlatego ten okres nie jest wyznacznikiem prawidłowego słuchu u dziecka. Sygnałem alarmującym jest brak gaworzenia, które pojawia się około 6 miesiąca życia.

Rozwój mowy dziecka- 6- 9 miesiąc

  • pojawia się gaworzenie czyli pierwsze świadome wydawane dźwięki przez dziecko
  • dziecko wsłuchuje się w dźwięki otoczenia oraz te wydawane przez siebie- częściej je powtarza, zaczyna bawić się swoją mową
  • zaczyna łączyć samogłoski ze spółgłoskami tworząc sylaby
  • poszczególne sylaby z jednego łańcucha są różnicowane pod względem wysokości tonu i głośności- słychać wyraźnie rytmiczny podział dźwięków
  • dzięki gaworzeniu niemowlę zaczyna wytwarzać skojarzenia między dźwiękiem a obrazem przedmiotu, który się do niego odnosi
  • dziecko rozróżnia melodię mowy- na podniesiony ton reaguje płaczem, a na mowę pieszczotliwą- uśmiechem
  • w kolejnych miesiącach gaworzenie staje się coraz bardziej zróżnicowane i wzbogacone o nowe głoski
  • w 8 miesiącu dziecko potrafi szeptać- samo odkrywa, że może bardzo cicho gaworzyć i słucha siebie z uwagą
  • około 8 miesiąca naśladuje, powtarza oraz samodzielnie wokalizuje sylaby
  • rozumie wypowiedzi zabarwione emocjonalnie: „brawo”, „pięknie”
  • można zaobserwować inicjowanie dialogu przez dziecko- mówi po swojemu, jednak odnosi się do dorosłego- patrzy na niego
  • wskazuje palcem- niewerbalna forma komunikacji
  • w 9 miesiącu dziecko coraz częściej przechodzi do łączenia tylko dwóch takich samych sylab, wyraźnie je artykułując i wydzielając

Niesłyszące dzieci nie naśladują dźwięków otoczenia, nie gaworzą. Jeśli dziecko nie zaczyna gaworzyć, należy zgłosić się do lekarza i wykonać badanie audiologiczne.

Rozwój mowy dziecka- 9- 12 miesiąc

  • około 9 miesiąca życia dziecko naśladuje dźwięki z otoczenia, jest gotowe do artykulacji słów
  • pojawiają się pierwsze wyrazy
  • słowa zbudowane są z sylab otwartych, np. mama, tata, baba, pa pa
  • dziecko próbuje nazywać przedmioty i osoby
  • bawi się również głosem, tworząc długie, melodyjne ciągi sylab
  • reaguje na nazwy często powtarzających się sytuacji, imiona bliskich, nazwy zabawek
  • w 10 miesiącu dziecko potrafi bawić się w powtarzanie wypowiadanych przez dorosłego sylab- ta zabawa w mówienie i powtarzanie jest porównywalna z dialogiem
  • w 11 miesiącu dziecko spontanicznie używa tej samej sylaby, sylaby podwójnej lub innego dźwięku dla określenia znanych sytuacji, przedmiotów lub osób np: mówi „brr” za każdym razem, gdy widzi lub słyszy samochód- te pierwsze słowa nie zawsze i nie u wszystkich dzieci pojawiają się już w 11 miesiącu, wiele z nich wypowiada je nieco później
  • jeśli dziecko rozumie treść poszczególnych słów, wyraźnie reaguje na zakazy- na słowo „nie!” przerywa, choćby na moment swoją czynność- przed powtórzeniem zabronionej czynności spogląda przez chwilę pytająco na dorosłego
  • pod koniec pierwszego roku życia dziecko rozumie kilka słów, głównie rzeczowników oraz proste zdania zawierające polecenia, potrafi prawidłowo zareagować na polecenia: Choć tu, podaj mi ale nie robi tego za każdym razem

Jeżeli w wieku 12 miesięcy dziecko nie wydaje żadnych dźwięków, komunikuje się wyłącznie krzykiem, nie tworzy sylab- zaleca się obserwację u specjalisty.

Rozwój mowy dziecka- 1- 2 lata

  • zaczyna wydawać dźwięki, które mają znaczenie. Pomaga sobie przy tym mimiką twarzy i wskazaniem
  • wypowiada tzw. holofrazy, czyli wyrazy zastępujące całe zdania
  • czasem nie mówi nic, tylko pokazuje w stronę przedmiotu, co oznacza: „Podaj mi to”
  • dziecko posiada mały, ale powiększający się zasób słownictwa, najczęściej są to proste wyrazy: mama, baba, tata
  • pojawiają się onomatopeje czyli wyrazy dźwiękonaśladowcze: hau, mu, miau
  • rozumie o wiele więcej słów, wyrażeń i zdań, niż jest w stanie samodzielnie wypowiedzieć
  • rozumie proste pytania i polecenia
  • reaguje na pytania o bliskich, np.: Gdzie jest tata? oraz na prośby: Daj misia.
  • reaguje na domowników, nazwę ulubionej bajki czy sytauacji
  • dziecko początkowo upraszcza budowę słów, wymawiając pierwszą sylabę lub końcówkę wyrazu
  • w słowniku dziecka występują takie samogłoski jak: a, u, i, e oraz spółgłoski: p. b, m, t, d, n, ś, ć czasem ź, dź
  • koło 18 miesiąca życia pojawiają się połączenia dwóch wyrazów
  • w słowniku dziecka przeważają rzeczowniki nad czasownikami
  • czasowniki zazwyczaj występują w formie oznajmienia lub rozkazu
  • wypowiedziane słowa pełnią funkcję zarówno nazwania przedmiotu jak i czynności z nim związanej

Kiedy dziecko zaczyna chodzić, jest tak zafascynowane nową umiejętnością, że na jakiś czas „zapomina” o mówieniu. Jest to normalne. Natomiast jeżeli do 2 roku życia dziecko wymawia tylko pojedyncze słowa, a jego słownik się nie powiększa należy zgłosić się do logopedy.

Rozwój mowy dziecka- 2- 3 lata

  • wymawia wszystkie samogłoski ustne: a, o, u, e, i, y- choć może je jeszcze mylić
  • wymawia samogłoski nosowe: ą, ę
  • wymawia spółgłoski: p, b, m, f, w, k, g, h, t, d, n oraz ś, ź, ć, dź
  • może zamieniać f  na h lub odwrotnie
  • może zamieniać k, g na t, d
  • pod koniec 3 roku życia pojawiają się s, z, c, dz
  • dziecko powtarza intonację zdania
  • wypowiada pojedyncze wyrazy oraz tworzy pierwsze połączenia dwuwyrazowe
  • może przestawiać sylaby w wyrazach
  • połączenia wyrazów mogą być błędne gramatycznie
  • upraszcza wyrazy, skraca je
  • rozumie proste polecania słowne
  • mówi o sobie w 3 osobie
  • zaimek „ja” powinien pojawić się pod koniec 3 roku życia
  • wypowiadane zdania na początku mają postać prostego połączenia dwóch słów później pojawiają się połączenia trójwyrazowe lub dłuższe
  • na początku używa w większości zdań oznajmujących, później pytających i rozkazujących
  • używa tylko pierwszych, prostych form odmiany
  • używa czasowników i rzeczowników, które dotyczą jego najbliższego otoczenia
  • jeszcze nie różnicuje czasu przeszłego, przyszłego i teraźniejszego

Jeżeli dziecko używa tylko kilku pojedynczych słów, nie tworzy połączeń dwuwyrazowych, nie nawiązuje kontaktu z otoczeniem lub jeżeli rozwój jego mowy budzi wątpliwości- należy zgłosić się do logopedy.

Rozwój mowy dziecka- 3- 4 lata

  • wymawia wszystkie samogłoski ustne: a, o, u, e, i, y oraz nosowe: ą, ę
  • wymawia spółgłoski: p, b, m, f, w, k, g, h, t, d, n, j, l, ł oraz ś, ź, ć, dź
  • pojawiają się s, z, c, dz choć mogą być jeszcze zmiękczane
  • głoska r jest zastępowana przez j lub l
  • dziecko operuje bogatym słownictwem opisującym znane mu otoczenie
  • może przestawiać sylaby w wyrazach ale robi to coraz rzadziej
  • zaczyna samo się poprawiać
  • rozumie bardziej złożone polecenia słowne
  • pojawia się coraz więcej poprawnych gramatycznie form
  • tworzy kilkuwyrazowe zdania
  • używa zdań oznajmujących, pytających oraz rozkazujących z właściwą intonacją
  • zaczyna rozumieć zależności czasowe
  • używa czasowników, rzeczowników, przymiotników, przysłówków i zaimków, chociaż może je niewłaściwie odmieniać
  • opowiada, co aktualnie widzi
  • mówi do siebie, głośno myśli

Jeżeli dziecko nie łączy wyrazów w zdania, mówi niechętnie, jest rozumiane wyłącznie przez osoby z najbliższego otoczenia; jeżeli nie pojawiają się nowe formy gramatyczne i nowe słowa lub jeżeli dziecko mówi mniej i gorzej niż wcześniej a w ogólnym  rozwoju obserwuje się regres, należy zgłosić się do logopedy.

Rozwój mowy dziecka- 4- 5 lata

  • wymawia wszystkie samogłoski ustne: a, o, u, e, i, y oraz nosowe: ą, ę
  • wymawia spółgłoski: p, b, m, f, w, k, g, h, t, d, n, j, l, ł oraz ś, ź, ć, dź
  • wymawia poprawnie głoski s, z, c, dz
  • pojawiają się głoski sz, ż, cz, dż ale mogą być jeszcze błędnie stosowane
  • głoska r jest zastępowana przez l ale może pojawiać się już poprawna wymowa r
  • operuje bogatym słownictwem opisując znane otoczenie
  • poprawnie wymawia wielosylabowe słowa
  • samo się poprawia szukając właściwej formy
  • pyta o poprawność gramatyczną wyrazów, interesuje się językiem
  • operuje czasownikami we wszystki czasach i trybach, potrafi deklinować, żywa wyrażeń przyimkowych, chociaż mogą pojawiać się błędy
  • tworzy neologizmy, np.: czytacz- ktoś, kto dużo czyta
  • tworzy wielowyrazowe zdania i łączy je ze sobą w narrację
  • rozumie zależności czasowe, używa słów: wczoraj, jutro
  • używa większości części mowy z coraz większą poprawnością
  • zadaje pytania: jak?, dlaczego?
  • rozumie skomplikowane polecenia także zawierające zwroty: najpierw, następnie, pod, nad, obok

Jeżeli dziecko nie tworzy zdań, nie informuje o swoich potrzebach, nie rozpoznaje kolorów, nie zna poprawnych form najczęściej używanych wyrazów, bardzo często myli głoski, nie rozumie poleceń, niechętnie się komunikuje; jeśli wymawia głoski z językiem między zębami, śpi z otwartą buzią, ma problemy z żuciem lub połykaniem- należy zwrócić się po poradę do logopedy.

 Rozwój mowy dziecka- 6- 7 lata

  • wymawia wszystkie samogłoski ustne i nosowe
  • wymawia poprawnie wszystkie spółgłoski- w tym ś, ź, ć, dź, s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż
  • nie zamienia głosek
  • pojawia się poprawna wymowa r
  • dziecko operuje bogatym słownictwem zgodnie z poziomem rozwoju poznawczego
  • używa wszystkich form gramatycznych słów poza najtrudniejszymi i rzadko używanymi [imiesłowy przysłówkowe]
  • dokonuje analizy i syntezy słuchowej wyrazów o prostej budowie fonetycznej- głoskuje, dzieli na sylaby
  • wyodrębnia głoski na początku, na końcu i w środku wyrazu
  • samodzielnie wymyśla wyrazy rozpoczynające się na daną głoskę
  • wyklaskuje liczbę sylab w wyrazie
  • określa położenie przedmiotu względem otoczenia [nad, pod, obok, między, wewnątrz]
  • zaczyna czytać i pisać pierwsze wyrazy [imiona, nazwy]
  • buduje poprawne, złożone zdania bez błędów
  • zaczyna wychwytywać niuanse znaczeniowe [prosta ironie]
  • potrafi porównywać oraz klasyfikować przedmioty pod względem wielkości, kształtu, koloru, funkcji użytkowej
  • zna na pamięć kilka piosenek i wierszyków, rozumie ich treść

Jeżeli dziecko popełnia nadal sporo błędów gramatycznych, wymawia niepoprawnie jakąkolwiek głoskę, zacina się przy mówieniu, powtarza sylaby, jąka się lub jeżeli mówi zdecydowanie gorzej od rówieśników- należy udać się do logopedy.

Źródło: T. Hellbrugge, J. Hermann von Wimpffen. Pierwsze 365 dni życia dziecka

Wskazówki dla Rodziców dotyczące podjęcia decyzji w związku z zachodzącą potrzebą dotyczącą przebadania dziecka w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej.

  1. Przekazanie przez nauczyciela rodzicom wszelkich informacji na temat pomocy psychologiczno- pedagogicznej.
  2. W Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej rodzic pytany jest o zgodę przed każdym planowanym działaniem wobec dziecka.
  3. Bardzo ważną role w zdiagnozowaniu dziecka ma znaczenie czasu ,w zapobieganiu i zmniejszaniu problemów dziecka. Im szybciej zdiagnozujemy dziecko, tym szybciej pomożemy mu przezwyciężyć lub zminimalizować trudności.
  4. Nauczyciel mający na uwadze dobro dziecka zawsze stara się mu pomóc, trudno jest dziecku bez dodatkowej pomocy, dobro dziecka polega na zdiagnozowaniu jego problemu.
  5. Rodzic powinien być świadomy jakie korzyści płyną ze zdiagnozowania dziecka. Ważne jest zrozumienie zaleceń, działań dotyczących wspomagania, dostosowaniach związanych z otrzymaniem diagnozy
  1.  Pamiętajmy, że zawsze obowiązuje dyskrecja i delikatność osób pracujących z dzieckiem.
  2. Rodzice mają  prawo do diagnozy i dostosowania pracy  do indywidualnych  potrzeb swojego dziecka.
  3. Najbardziej boimy się nieznanego dlatego też rodzic ma  prawo wiedzieć jak wygląda badanie, poznać jego przebieg.

Wymienione działania powinny pomóc Rodzicom w przezwyciężeniu obaw a jednocześnie utwierdzeniu w przekonaniu odnośnie słuszności podjętych działań w celu pogłębionej diagnozy pedagogicznej swojego dziecka.

 

 

Diagnoza przedszkolna- wsparcie procesu edukacyjnego dziecka.

Przełom października i listopada jest ostatecznym terminem zakończenia procesu diagnostycznego przez nauczycieli i poinformowania rodziców o wynikach. Uwarunkowane jest to koniecznością jak najszybszego:

  • wypracowania kierunków działań i rozpoczęcia pracy indywidualnej z dziećmi,
  • opracowania indywidualnych programów korygowania i wspomagania rozwoju,
  • wytypowania i zgłoszenia dzieci, którym należy udzielić pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Przeprowadzenie przedszkolnej diagnozy pedagogicznej  dziecka umożliwi zgromadzenie informacji, które mogą pomóc:                                                                   – nauczycielowi w opracowaniu indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dziecka,                                                                                                   – rodzicom w poznaniu stanu gotowości dziecka do rozpoczęcia nauki w szkole i wspieraniu jego rozwoju,
– pracownikom poradni psychologiczno-pedagogicznej w dokonaniu pogłębionej diagnozy w odniesieniu do dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Diagnoza jest podstawą do wypracowania systemu pracy zapewniającemu każdemu dziecku optymalny rozwój, zaś celem diagnozy jest opracowanie wskazań edukacyjnych, które będą stymulowały, wspierały i wspomagały rozwój potencjalnych możliwości dziecka.

Ważną zasadą diagnozy jest interpretowanie zdarzeń w przedszkolu z udziałem dziecka ze względu na ich znaczenie dla jego rozwoju. Celem tej analizy jest wskazanie umiejętności, które trzeba rozwinąć, usprawnić oraz takich, na których można oprzeć wspomaganie dziecka. Diagnoza pedagogiczna stanowi dla nauczycieli podstawę do właściwego planowania i organizowania pracy z dzieckiem. Zawiera rozpoznanie dotyczące rozwoju fizyczno-ruchowego, społeczno-emocjonalnego , poznawczego.

Nauczyciel poznaje dziecko poprzez rozmowy z rodzicami;  umożliwiające zebranie informacji o specyfice funkcjonowania dziecka  w warunkach domowych, o metodach wychowawczych stosowanych przez rodziców itp. poprzez przeprowadzenie obserwacji dziecka w różnych przejawach jego aktywności podczas pobytu w przedszkolu, na podstawie zastosowanych arkuszy diagnostycznych ukazujących  poziom rozwoju poznawczego i poziom umiejętności.

Po przeprowadzonych obserwacjach nauczyciel dokonuje analizy i oceny zgromadzonego materiału (podsumowuje diagnozę) a następnie podczas rozmowy indywidualnej zapoznaje rodziców z jej wynikami w określonym  terminie. Nauczyciel podczas rozmowy indywidualnej z rodzicem przedstawia charakterystykę indywidualnego rozwoju dziecka w poszczególnych sferach: społecznej, emocjonalnej, fizycznej, poznawczej a także poziom wiedzy i umiejętności z poszczególnych edukacji: językowej, matematycznej, poznawczej, społecznej.

Troska o prawidłowy rozwój  dziecka w wieku przedszkolnym  to jedno z najważniejszych zadań wychowania przeszklonego a zadanie to może być w pełni zrealizowane tylko przy ścisłej współpracy z rodzicami poprzez stworzenie wspólnie jak najlepszych warunków rozwoju dla dziecka. Zatem diagnoza przedszkolna jest podstawą działań wspierających rozwój dzieci nie tylko przez przedszkole, ale także przez rodziców i we współpracy z nimi. Dorośli, organizując dziecku warunki do rozwoju i dając mu wsparcie, stwarzają okazje
do ujawniania się możliwości rozwojowych, cech, uzdolnień czy talentów.

 „Nie ulega wątpliwości jak pisze M. Łobocki – iż współpraca nauczycieli i rodziców jest ważnym czynnikiem prawidłowego funkcjonowania szkoły i rodziny. Warunkuje poprawny
rozwój umysłowy, społeczny i moralny uczniów, tj. wpływa korzystnie na ich postępy
w nauce i zachowaniu”  zatem wśród czynników, warunkujących prawidłowy rozwój dzieci należy wymienić kwestę współpracy pomiędzy przedszkolem a rodzicami. 

Zaburzenia integracji sensorycznej.

Fakty na temat integracji sensorycznej:

  • integracja sensoryczna to proces występujący u każdej jednostki – to nie integracja sensoryczna jest zaburzeniem, a zmiany w zakresie tego procesu,
  • zaburzenia integracji sensorycznej mogą współwystępować w przebiegu zaburzeń globalnych,
  • dotyczą podstawowych 5 zmysłów, ale także równowagi, propriocepcji (czucia głębokiego), introcepcja, czucia przedsionkowego,

Czy to oznacza, że zmysłów jest więcej niż 5? Dokładnie tak! Wyobraźmy sobie sytuację, w której odczuwamy ból brzucha i to, że zaraz zemdlejemy. Jak myślicie jakie zmysły nas o tym informują?

Jak to działa?

W toku rozwoju człowiek gromadzi doświadczenia sensomotoryczne. Przyczyniają się one do powstawania w strukturach poznawczych dziecka nowych sieci i ścieżek neuronalnych. Dzięki temu mózg uczy się prawidłowej organizacji wrażeń ze wszystkich zmysłów – dokonuje ich selekcji, segregacji, rozpoznania i kodowania. W życiu codziennym prawidłowe funkcjonowanie integracji sensorycznej pozwala między innymi:

  • kontrolować pobudzenie
  • reagować adekwatnie na zmiany w otoczeniu
  • planować ruchy
  • utrzymywać równowagę
  • prawidłowo odczuwać położenie ciała w przestrzeni, oceniać wysokość
  • filtrować bodźce: ignorować nieistotne i skupiać się nad tymi istotnymi dla sytuacji.

„Za integrację sensoryczną odpowiada pień mózgu stanowiący część ośrodkowego układu nerwowego. W przypadku zakłóconego dopływu, braku, niedoboru informacji z jednego ze zmysłów lub ich nieprawidłowego przetwarzania zaburzony zostaje cały proces integracji zmysłowej. W myśl wiodącej teorii integracji sensorycznej Jean Ayers, do wewnętrznych systemów podlegających integracji zaliczamy: system przedsionkowy dostarczający danych o ruchu ciała w przestrzeni i równowadze, system proprioceptywny dotyczący informacji o mięśniach, ścięgnach, stawach, pozycji ciała i jego ruchach, oraz system interoceptywny informujący o sytuacji narządów wewnętrznych niezbędnych do życia. Dlatego też myśląc o integracji sensorycznej, poza pięcioma podstawowymi zmysłami należy wziąć pod uwagę również wymienione przez badaczkę powyższe systemy” (M. Sobkowiak, „Jak wspierać rozwój przedszkolaka?”, s.200- 208)

Jakie zachowania powinny zwrócić naszą uwagę?

Zaburzenia integracji sensorycznej nie zawsze są łatwe do zinterpretowania. Często dzieci doświadczające tych trudności padają ofiarami etykiet i przywar niegrzeczności, nieporadności, zagubienia lub przeciwnie – nadmiernej ekspresji. Zaburzenia integracji sensorycznej w zależności od układów jakie dotyczą manifestują się w często różny od siebie sposób:

  • poszukiwanie bodźców z zakresie czucia głębokiego: preferowanie ciasnych ubrań, mocno zawiązanych sznurówek, ciasno związanych włosów, zabaw z wpadaniem na siebie, zabaw z mocnymi upadkami
  • unikanie bodźców dotykowych: niechęć do przytulania, irytowanie się metkami, włoskami, brudnymi rękoma, brudną twarzą po jedzeniu
  • frustracja, męczliwość, „wyłączenie” lub zagłuszanie bodźca zaburzonego: to najbardziej mylący objaw! Np. przedszkolak z nadwrażliwością słuchową często mruczy, buczy, śpiewa pod nosem lub wykorzystuje hałaśliwą zabawkę, by głośnym dźwiękiem maskować chaotyczny i nadmierny szum z otoczenia – dziecko może zatykać uszy lub oczy, ale też sprawiać wrażenie nieobecnego, odciętego od rzeczywistości
  • pobudzenie emocjonalne: jeśli występuje nadmierna reakcja na bodźce, dziecko szybko ulega przebodźcowaniu, jeśli wrażliwość na bodziec jest obniżona – dziecko może poszukiwać go reagując nieadekwatnie
  • obniżony poziom koncentracji: wyobraź sobie, że Twój mózg cały czas odbiera informacje i stara się je porządkować, gdy ten filtr nie działa prawidłowo, koncentracja jest niemożliwa – mózg jest zaabsorbowany organizacją bodźców pozornie nieistotnych
  • nietypowa stymulacja: zaburzenia integracji sensorycznej mogą wiązać się z poszukiwaniem doświadczeń kręceniem wokół własnej osi, mruczeniem, kołysaniem, lękiem grawitacyjnym (obawą przy schodzeniu ze schodów) czy np. machaniem głową
  • nadruchliwość lub wycofanie.

Jak widać – w zależności od charakteru zaburzeń integracji sensorycznej objawy mogą znacząco się różnić. Jeśli czujemy, że pewne aspekty są prawdziwe dla naszych przedszkolaków powinniśmy udać się do specjalisty, aby dokonać diagnozy pod tym właśnie kątem. Dobrze dobrana stymulacja (oparta na zabawie) przełoży się na niwelowanie trudności w danym zakresie i umożliwi pełne, skoncentrowane i obecne korzystanie z przedszkolnych aktywności.

Diagnozę funkcjonowania dziecka w zakresie integracji sensorycznej dokonuje terapeuta SI, którego znajdziemy w ośrodkach SI, centrach terapeutycznych, poradniach psychologiczno-pedagogicznych i niektórych przedszkolach. Należy mieć na względzie znaczące korzyści jakie wnosi terapia: pozwoli ona z pewnością podnieść komfort funkcjonowania dziecka, przełoży się na rozwinięcie pełnego potencjału dziecka i … będzie dla dziecka dobrą zabawą. To ulubiona terapia dla przedszkolaka!

Źródło internetowe