Maria Montessori to twórczyni oryginalnego systemu edukacyjno – wychowawczego. To ona całe swoje życie poświęciła innym- dobru dziecka.
Okres życia i cała działalność Marii Montessori ściśle powiązany jest z nurtem pedagogicznym zwanym „nowym wychowaniem”, a ona sama zaliczana do grona wybitnych reformatorów edukacji wczesnoszkolnej. Bliższe poznanie myśli, poglądów i działań Montessori stwarza okazje do poznanie zasad i metod pracy z dziećmi.
Maria Montessori urodziła się w 1870 r. we Włoszech. Była włoską lekarką, pedagogiem, psychologiem. W 1896 r. ukończyła studia medyczne w Uniwersytecie Rzymskim, będąc wówczas pierwszą kobietą lekarzem we Włoszech. W niedługim czasie podjęła pracę w Klinice Psychiatrycznej Uniwersytetu Rzymskiego, kontynuując jednocześnie rozpoczęta praktykę lekarską. W klinice tej po raz pierwszy zetknęła się z dziećmi upośledzonymi i poświęca im coraz więcej czasu. Studiuje literaturę z zakresu psychiatrii. Znaczące osiągnięcia Marii Montessori w tej dziedzinie zaowocowały powierzeniem jej stanowiska dyrektora w instytucie Medyczno – Pedagogicznym Kształcenia Nauczycieli dla Opieki nad Dziećmi Umysłowo Upośledzonymi.
Samodzielne studia, praca z dziećmi, doświadczenia nabyte w trakcie prowadzenia Instytutu Kształcenia, doskonała znajomość sytuacji i rozwoju dziecka, analiza sposobu pracy z dzieckiem zaczęły przynosić niespodziewane rezultaty.
Maria Montessori pierwsza stworzyła naukowo opracowany system materiałów rozwojowych do pracy z dziećmi, w oparciu o które dzieci miały rozwijać narządy ruchowe, wzrokowe, dotykowe- czyli zmysły, a przez to przysposabiać je do przyszłej pracy. Okazało się, że opracowane materiały rozwojowe do pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo dawały świetne rezultaty edukacyjne zwłaszcza w dziedzinie czytanie i pisania. W związku z tym Montessori coraz głębiej interesuje się dzieckiem, jego prawami rozwoju, jego potrzebami we wszystkich obszarach rozwojowych i jest przekonana, ze opracowane przez nią materiały do pracy z dziećmi dadzą również wymierne korzyści w przypadku pracy z dziećmi prawidłowo rozwijającymi się . Tak więc Montessori podejmuje studia z zakresu antropologii, psychologii, higieny, filozofii oraz pracę badawczą w szkołach. Dotychczasowe doświadczenia chce zastosować w pedagogice prawidłowo rozwijających się dzieci.
W 1907 r. otworzyła w Rzymie pierwszy Dom Dziecięcy – „Casa dei Bambini”. Była to świetlica – przedszkole dla dzieci z marginesu społecznego. Montessori sama zajęła się organizacją tej placówki i jej wyposażeniem nie tylko w meble dostosowane do wzrostu dzieci, ale przede wszystkich w materiały do pracy z dziećmi opracowane na bazie różnych doświadczeń przez siebie. Jednocześnie kształciła opiekunki do pracy z dziećmi. W niedługim czasie „Casa dei Bambini” zyskało rozgłos, bo dzieci stopniowo ulegały resocjalizacji, obserwowano korzystne zmiany w ich zachowaniu, – dzieci były coraz bardziej skupione i uporządkowane. Było to kluczowe odkrycie Montessori- zjawisko polaryzacji uwagi, polegające na głębokiej, skoncentrowanej pracy, szczególnym skupieniu na zajęciu. Dzięki temu tworzono kolejne placówki, które licznie odwiedzane były przez pedagogów, psychologów i zainteresowanych rodziców.
Rok 1910 to rok, w którym Montessori podjęła decyzję o zawieszeniu praktyki lekarskiej i całkowitym oddaniu się pracy pedagogicznej, której głównym celem było rozwijanie, doskonalenie i upowszechnianie swojej metody pracy z dziećmi. Rozwijaniu tej metody pracy z dziećmi opartej na specyficznych materiałach rozwojowych, będących wynikiem wieloletniej pracy z dziećmi, ich rzetelnej, wnikliwej i systematycznej obserwacji, znajomości pedagogiki, psychologii, filozofii, antropologii Montessori poświęciła niemalże całe swoje życie . Metodę propagowała poprzez kursy wykłady, prezentację pomocy w wielu krajach na całym świecie, m. in. w Niemczech, Holandii, Hiszpanii, Indiach, zakładała także stowarzyszenia montessoriańskie propagujące idee jej metody.
Ostatni okres życia Montessori obfitował w szczególne wydarzenia. W 1949 r. była kandydatką do pokojowej nagrody Nobla, otrzymała Krzyż Ligi Honorowej nadany przez Uniwersytet Sorboński. W San Remo poprowadziła kongres na którym prezentowała nowe pomoce do nauki geografii, botaniki, astronomii. Mimo sędziwego wieku była wyjątkowo aktyna osobą. Zmarła w 1952r. w Holandii, a ostanie miejsce jej zamieszkania, czyli dom w Amsterdamie jest siedzibą międzynarodowego stowarzyszenia Montessori i miejscem pamięci narodowej.
Myśli pedagogiczne Marii Montessori sformułowane z początkiem XX wieku pozostają aktualne do dziś. Przedszkola i szkoły Montessori są placówkami aktywności dziecka, a dzieła pedagogiczne Montessori skarbnicą myśli pedagogicznych.