Autor: Agnieszka Molter

Nasze ostanie obserwacje przyrodnicze  w ogrodzie przedszkolnym i na terenie  przyrodniczej ścieżki edukacyjnej wyraźnie pokazały nam, że nadszedł czas  jesiennych porządków w ogrodzie. Prace w ogrodzie zostały poprzedzone zajęciami odnoszącymi się do potrzeb roślin w okresie jesieni, kiedy  to rośliny są już praktycznie w uśpieniu. Dzieci dowidziały się  o podstawowych pracach jesiennych – koszenie trawnika,  okrywanie delikatnych roślin włókniną,  obwiązywanie sznurkiem rozłożystych roślin, przycinanie suchych i spróchniałych gałązek  drzew i krzewów.  Są to bardzo ważne zbiegi pielęgnacyjne, dzięki którym ogród bezpiecznie przetrwa zimę i będzie na nowo cieszył na wiosnę. Dzieci z ochotą zabrały się do pracy, a ich zadaniem było usunięcie suchych liści z trawnika. Ze skrzyni dzieci pobrały rękawice ochronne oraz niezbędne narzędzia ogrodnicze i do dzieła. W chwilę  wiklinowy kosz zapełnił  się zebranym  przez dzieci listkami. Dzieci zrozumiały, że pomogły roślinom przygotować się do zimowego snu.

To było ogromne wyzwanie. Dzieci bardzo się zdziwiły , kiedy usłyszały, że z dostępnych w sali zajęć okazów przyrodniczych będą wykonywać portret Pani Jesieni.  Dzieci potrafią być bardzo kreatywne. Szybki rzut oka na to co było w kąciku przyrodniczym i do dzieła. A było w czym wybierać – było mnóstwo zgromadzonych przez dzieci liści, szyszek, kasztanów, żołędzi, gałązek . Dzieci wykazały się pomysłowością i umiejętnością kreatywnego wykorzystania  okazów przyrodniczych. Efekt jest imponujący, co zresztą widać na poniższych zdjęciach. Brawo!.

Przyrodnicza ścieżka edukacyjna i ogród przedszkolny dostarczają nam mnóstwo możliwości związanych z obserwacją najbliższego otoczenia przyrodniczego i zachodzących w nim zmian.  Tym razem obserwacje poświęcone były  wskazywaniu zmian jakie zaszły w środowisku przyrodniczym w związku z nastaniem jesieni. Dzieci szybko dostrzegły m.in.opadające liście, ich charakterystyczną jesienną kolorystykę. Nazywały liście, różnicowały ich kształty, poznawały budowę liścia.  Z ochotą gromadziły liście do zabaw sensorycznych. Mają one dostarczać dzieciom różnorodnych bodźców do  do rozwoju zmysłów i poszerzać jego świat doznań. W najbliższych dniach będziemy wykorzystywać okazy przyrodnicze do tworzenia mandali, a także do wykonania sensorycznej Pani Jesieni.

 W przedszkolu Montessori praca własna odbywa się w przygotowanym otoczeniu. Dziecko może  dokonywać swobodnego wyboru miejsca pracy, rodzaju aktywności, czasu pracy. Nauczyciel w tym czasie obserwuje dzieci i reaguje na  sygnały dzieci dotyczące wsparcia ich aktywności.    Dlatego też wychowanie w pedagogice  Marii Montessori jest rozumiane jako wspieranie, pomoc w indywidualnym  rozwoju każdego dziecka, a jego istotą jest doprowadzenie dziecka  do samodzielności, niezależności od dorosłych oraz odpowiedzialności. Stąd zadaniem nauczyciela  jest organizowanie takiego otoczenia w przedszkolu, aby wspierać  rozwój dziecka. W otoczeniu powinny być zawarte takie „impulsy” , aby odpowiadały wrażliwym fazom oraz pobudzające do działania. Przygotowane otoczenie ma być pomocą dla dziecka w jego rozwoju  i bodźcem do podejmowania różnorodnych działań . Te działania dziecko może podejmować w korelacji ze środowiskiem  społecznym. Może zatem podejmować decyzje dotyczące : swobody wyboru pracy – co? Lub z jakim materiałem rozwojowym , swobody wyboru czasu – kiedy?, swobody wyboru formy społecznej- z kim?, swobody wyboru miejsca- gdzie?. W praktyce  oznacza to, że dziecko każdego dnia podejmuje bardzo ważne decyzje. Może tym samym realizować swoje zainteresowania, rozwijać talenty, predyspozycje .

Poniżej prezentujemy zdjęcia przedstawiające różne formy aktywności dzieci podejmowane w ciągu każdego dnia. Niektóre z nich są wynikiem samodzielnych i przemyślanych decyzji dzieci , inne to celowo organizowane  przez nauczyciela sytuacje edukacyjne wynikające z indywidualnych potrzeb dzieci i ich możliwości rozwojowych.    

      

Dzieci bardzo lubią zabawy z kolorami. Malowanie farbami,tworzenie nowych kolorów przez mieszanie barw podstawowych, barwienie wody i uzyskiwanie nowych pochodnych kolorów to ulubione aktywności dzieci. Jesień jest  szczególną porą roku jeśli chodzi o kolory. Zabawy w ogrodzie przedszkolnym w odnajdywanie całej gamy kolorystycznej liści bardzo angażują dzieci. Większość dzieci rozróżnia i nazywa kolory podstawowe, to kompetencja już dziecka 3 letniego. W pedagogice Montessori ogromna wagę przywiązuje się do kształcenia zmysłów.  Podstawowym materiałem rozwojowym do kształcenia zmysłu wzroku  są tabliczki barwne. To pomoc Montessori z zakresu nauki kolorów, rozwija i uwrażliwia zmysł wzroku, uczy stopniowania kolorów. Przy okazji dzieci poznają pojęcia: jasny kolor, ciemny, jaśniejszy od… , ciemniejszy od…, najjaśniejszy, najciemniejszy. Stopniowanie kolorów, czyli układanie  od najjaśniejszego koloru do najciemniejszego nie jest łatwe , wymaga dostrzegania drobnych różnic kolorystycznych. Ale dzieci lubią takie zabawy. Tym razem odszukiwały odcienie kolorów identyczne z kolorem owoców, warzyw i liści znalezionych w ogrodzie przedszkolnym.