Wychowanie dziecka w duchu konsekwencji to nie najłatwiejsze zadanie, zwłaszcza gdy dziecko uparcie nie chce dostosować się do tego, czego wymaga od niego mama i tata. Jak radzić sobie w takich sytuacjach i za każdym razem nie rezygnować ze swoich zasad, spełniając wolę najmłodszych? Przeczytaj nasz poradnik, jak być konsekwentnym rodzicem!
Jak być konsekwentnym rodzicem? Przede wszystkim należy odpowiedzieć sobie na pytanie, czym jest konsekwencja. To nic innego jak umiejętność postępowania według założonych zasad. W procesie wychowania dziecka utrzymanie konsekwencji nie jest łatwe. Dzieci stosują różne sposoby, by dorośli zmienili zdanie, zmienili zasadę, która była wcześnie ustalona. Pytanie, jak być konsekwentnym rodzicem pojawia się bardzo często, bo bycie niekonsekwentnym powoduje złe zachowania u dzieci i nieumiejętność poradzenia sobie z nimi przez dorosłych.
Wychowanie dziecka: ustal z dzieckiem zasady
Każdy z rodziców powinien ze swoim dzieckiem ustalić kodeks postępowania w wielu sytuacjach. To bardzo ułatwia i usprawnia życie. Zasady obowiązują w każdej sytuacji i dziecko o tym doskonale wie. Jedną z prostszych zasad jest sprzątanie po zakończonej zabawie. Często jednak dzieciom spieszy się do innych zajęć i nie sprzątają. Rolą rodzica jest wtedy doprowadzenie do sytuacji, w której dziecko dokończy to, co zaczęło. Wbrew pozorom nie jest to najłatwiejsze zadanie.
Podczas ustalania zasad postępowania w domu trzeba także ustalić, co stanie się, jeśli dziecko czegoś nie dopełni. Oczywiście ważne jest wtedy, by „kara” się odbyła. Jeśli będziemy konsekwentnie przestrzegać wspólnie ustalonych zasad – dziecko z czasem nabierze nawyków, które pomogą mu sprawnie funkcjonować. W ustalaniu zasad w dużej mierze chodzi właśnie o to, by wykształciły się nawyki, które dziecko będzie wykonywało bezwiednie i które znacznie ułatwią mu funkcjonowanie, np.: po zabawie – sprzątam, po posiłku – odnoszę talerz itp.
Nie pozwalaj dziecku sobą manipulować
Kolejną odpowiedzią na pytanie, jak być konsekwentnym rodzicem, jest: nie pozwalaj sobą manipulować. Dzieci posiadają zdolność manipulowania dorosłymi w takim sposób, by osiągnąć swój cel i tę zdolność doskonale wykorzystują. Kiedy widzą, że rodzice coś im nakazują, potrafią głośno krzyczeć, płakać, tupać nogami, rzucić się na podłogę i zrobić tzw. scenę. Dorośli, by mieć spokój, zgadzają się więc na reguły narzucone przez dziecko, np. sprzątają za nie.
Dzieci posuną się do najwymyślniejszych sztuczek i zachowań, np. gdy będąc w sklepie chcą natychmiast jakąś zabawkę, a rodzice odmawiają jej kupna, potrafią rzucić się na posadzkę, kopać, krzyczeć, płakać. Dorośli „dla świętego spokoju” często ulegają i nie zwracają na ogół uwagi, jak zachowuje się w tym momencie dziecko – otóż nagle łzy znikają, pojawia się uśmiech, dziecko wstaje z podłogi i zachowuje się, jakby nic się nigdy nie stało. To sygnał, że właśnie nas zmanipulowało i osiągnęło swój cel.
Nie ulegaj dziecku
Wystarczy jeden raz doprowadzić do takiej sytuacji, a dziecko będzie to wykorzystywało w każdym możliwym momencie. To pewne. Jeśli dorośli będą niekonsekwentni w domu, działania malucha przeniosą się na inny grunt – do sklepu, na imprezę u znajomych, na plac zabaw, basen itp. Dzieci w ten sposób będą sprawdzały, jak daleko sięga granica, ile barier mogą złamać. Mają sygnał, że skoro raz się udało, można spróbować dalej łamać granice. Co więc należy zrobić, gdy dojdzie już do sceny? Jak być konsekwentnym rodzicem w takim momencie? Należy stanowczo, lecz spokojnie odmówić, można uzasadnić swoją decyzję i dalej zajmować się np. zakupami. Trzeba być świadomym, że dziecko nie zrezygnuje. Wtedy najlepiej zabrać je do innego miejsca, nie kontynuować rozmowy, odpowiadania na pytania, zająć się swoimi działaniami. Jeśli dziecko będzie się wyrywało, dobrze jest je przytulić do siebie, odczekać chwilę, aż zły stan przejdzie i natychmiast zwrócić uwagę malucha na coś innego. Niekonsekwencja przeszkadza w wychowaniu dzieci na wielu polach, nie tylko podczas zakupów. To samo dotyczy zwykłych sytuacji domowych – spożywania posiłku, ubierania się, wykonywania przez dziecko swoich domowych obowiązków.
Konsekwentni rodzice to asertywni rodzice
Aby uniknąć sytuacji stresowych, dziecko musi mieć świadomość, że zawsze są przestrzegane reguły, nie ma od nich odstępstwa. Wtedy nawet nie będzie próbowało zmieniać zasad ani ustalać swoich. Dziecko musi funkcjonować wśród reguł i zasad, bo wtedy czuje się bezpiecznie i wie, że rodzice, ustalając coś, na pewno będą tego przestrzegać. Sztuka przestrzegania reguł wiąże się z pracą nad własną asertywnością, sztuką mówienia „nie”. To ciągła praca dla dorosłych i ciągła walka o swoje dla dzieci. Dzieci bardzo często będą chciały narzucić dorosłym swoją wolę, łamać granice. Wynika to z ich naturalnej chęci postawienia na swoim i posiadania wszystkiego.
Jak być konsekwentnym rodzicem? Nie jest to najłatwiejszą sztuką, ale jeśli dorosłym się to uda, dzieciom także będzie łatwiej.