Jak mówić ,by trafić do dzieci.
Aktywne słuchanie nie polega tylko na słuchaniu, w przeciwnym wypadku nie byłoby aktywne, tylko bierne. Aktywne słuchanie to skupianie się na tym co mówi rozmówca, zadawanie pytań, próba wczucia się w niego i wyobrażenia sobie jakie jest jego spojrzenie na omawianą sytuację.
Skuteczna komunikacja z dzieckiem to podstawa.
Każdy z nas chce, by jego dziecko wyrosło na pewnego siebie człowieka, który czuje się doceniony i wartościowy. Aby tak się stało, dziecko musi czuć, że jego zdanie jest ważne i rodzice słuchają tego, co ma do powiedzenia. Docenione i słuchane dziecko będzie darzyło swojego rodzica szacunkiem, chętniej stosowało się do jego rad i poleceń, będzie przestrzegało zasad, a przede wszystkim miało pewność, że może przyjść z każdym problemem i zostanie wysłuchane. Żeby sprostać oczekiwaniom naszych dzieci warto zapoznać się z technikami aktywnego słuchania.
Jakie są techniki aktywnego słuchania?
Kontakt wzrokowy na poziomie dziecka.
Wasze dzieci poczują się o wiele bardziej zrozumiane i słuchane, gdy wasze oczy będą na jednym poziomie podczas rozmowy. Wówczas na chwilę znika naturalna hierarchia duży rodzic – małe dziecko i stajecie się partnerami. W dodatku gdy kucniecie i zobaczycie świat z perspektywy swojej pociechy, to będzie wam łatwiej wczuć się w jej problemy i przemyślenia.
Postaw się w sytuacji dziecka.
Kluczem do owocnego przebiegu rozmów jest empatia. Wyżej napisałam, że w zrozumieniu dziecka pomoże wam przykucnięcie do niego, ponieważ wtedy znajdujecie się na jednym poziomie. Gdy postawicie się w jego sytuacji, ułatwicie sobie próby zrozumienia malucha. I macie nad nim pewną przewagę – dziecko jeszcze nie umie rozpoznawać i opanowywać swoich emocji, a wy tak. Spróbujcie spojrzeć na problem z perspektywy dziecka, ale z umiejętnością panowania nad emocjami dorosłego. To pozwoli wam zrozumieć jakie uczucia nim targają i jak z nim rozmawiać
Zadawaj pytania.
Aby zachęcić dziecko do swobodnej rozmowy oraz okazać mu swoje zainteresowanie i wsparcie, zadawaj pytania. „To bardzo ciekawe, możesz powiedzieć o tym więcej?”, „Chyba rozumiem co chcesz powiedzieć, opowiesz mi o tym coś jeszcze?”. Poprzez zadawanie odpowiednich pytań rodzic może poprowadzić rozmowę tak, aby dziecko mogło samodzielnie dojść do rozwiązania swojego problemu.
Mów raczej wolno niż szybko, ale nie monotonnie.
Dbaj o naturalne tempo swojej wypowiedzi, intonację i prawidłowe akcentowanie. Zbyt wolne i dobitne tempo mówienia irytuje równie mocno jak nerwowe i przyśpieszone. Dziecko skupia uwagę wówczas na formie a nie na treści.
Podczas słuchania dawaj znaki swojego zainteresowania.
Czasem wystarczą krótkie rozumiem, mmm, och. Takie słowa i gesty utwierdzają dziecko w przekonaniu, że nie jest ci obojętne ,co mówi i ucieszy się ,widząc ,że naprawdę je słuchasz. Sama tez lepiej skoncetrujesz się na tym ,co mówi.
Nigdy nie zapominaj o dziecięcych uczuciach.
Dziecko ma prawo czasem narzekać, krytykować, chwalić i cieszyć się, nawet wtedy gdy inna osoba czuje coś innego. Kiedy skończysz możesz mu powiedzieć o swoich uczuciach ,ale nie musisz krytykować jego.
Zawsze zaczynaj rozmowę od meritum sprawy.
Skierujesz uwagę swojego małego słuchacza na właściwy tor. Jeśli chcesz ,aby dziecko skupiło się na właściwym wątku, musisz na początku ten wątek nazwać .Gdy rozmówca zacznie mówić o szczegółach, nie podając tematu głównego, dziecko nie będzie wiedziało o czym mówi rozmówca.
Unikaj zbyt częstej krytyki.
Żadne dziecko nie lubi być krytykowane. Zamiast zaczynać od tego co się nie podoba, z czym rodzic się nie zgadza, warto rozpocząć rozmowę od tego, za co dziecko podziwiasz, chwalisz, doceniasz, co Ci się w jego zachowaniu podoba .Po takim wstępie łatwiej będzie przejść do krytyki
Nie zadawaj zbyt wielu pytań. Zostaw czas na słuchanie.
Jeśli zarzucisz dziecko pytaniami, pogubi się w nich i na niektóre z pewnością nie odpowie. Nie zapominaj ,że słuchanie wciąż nie jest najmocniejszą stroną małego dziecka. Po każdym pytaniu, pozostaw czas na odpowiedź. Pozwól, by chwilę pomyślało, zastanowiło się i dopiero wtedy odpowiedziało. Dzieci nie lubią być ponaglane.
Słuchaj a nie tylko mów.
Jeśli pytasz ,wysłuchaj odpowiedzi. Okazuj zainteresowanie dla tego, co dziecko mówi. Rozmowa ,to wymiana myśli, a nie tylko dostarczenie informacji. Dziecko, które nie jest gadułą lubi,gdy rozmówca go słucha. Podobnie jak lubi, kiedy je podziwiasz, chwalisz, doceniasz.
Zachowuj z dzieckiem kontakt wzrokowy.
Pokaż, że słuchasz i interesuje Cię wszystko, mówi. Patrząc dziecku w oczy, rozmówca będzie widział, jak reaguje na słowa i zachęci dziecko do słuchania. Nawiąże kontakt nie tylko werbalny, lecz także emocjonalny.
Nie powtarzaj po kilka razy tych samych zdań.
Sami wiemy, jak drażnią Cię powtórzenia które inni wprowadzają do rozmowy .Powtarzając ,traktujesz dziecko mało poważnie i nie wierzysz ,że pierwsze zdanie do niego trafia.
Sprawdzaj, czy Cię słucha.
Czasem przerwij mówienie i poobserwuj dziecko. Zadaj pytanie i poczekaj na odpowiedź. Nie pozwól ,by zajmowało się czymś innym podczas Twojego monologu. Jeśli zorientujesz się ,że zaczyna się bawić, bujać w obłokach ,zachęć je do rozmowy pytaniem, powiedz, że nie chcesz, by zajmowało się teraz czymś innym.
Nie kłóć się podczas rozmowy.
Wzburzone emocje przeszkadzają słuchać, wprowadzają bałagan do rozmowy. Prawdopodobnie w takim wzburzeniu, sama mówisz więcej niż w spokojnej rozmowie. Nie licz na to, że równie dużo trafi do uszu dziecka. Raczej się wyłączy niż skoncentruje, bo takie wyłączenie będzie mechanizmem obronnym przed Twoim słownym atakiem. Nie wiele zapamięta, nie dziw się, że dziecko nie dotrzymało słowa, zlekceważyło obietnice.
Jeżeli wymienione wyżej techniki mają być skuteczne, ty jako Rodzic też musisz się postarać. Słuchaj uważnie co twoje dziecko ma do powiedzenia. Jeśli w tym momencie nie masz czasu, to mu o tym powiedz i obiecaj powrót do rozmowy. Bądź szczera i prawdziwa – w końcu to twoje dziecko i naprawdę chcesz mu pomóc. Akceptuj jego uczucia i punkt widzenia. Nie zawsze będą się zgadzały z twoimi oczekiwaniami i musisz dać dziecku do zrozumienia, że zawsze ma twoje wsparcie i miłość, niezależnie od tego jakie będą jego przemyślenia na dany temat.
Opracowała: Paryniak Elżbieta
[E1]
