Wprowadzenie w świat wartości

Co to są wartości?

Wartości nie są czymś oczywistym. Nie rodzimy się z ich znajomością czy umiejętnością kierowania nimi. Dlatego czymś ważnym i oczywistym jest zapewnienie wszystkim dzieciom warunków do nauki wartości by miały szansę posługiwać się nimi. Musimy pamiętać, że wartości przede wszystkim wynosimy z domu rodzinnego, a przedszkole jest miejscem, które powinno wspierać rodziców przy ich wprowadzaniu. Mocny system wartości i umiejętności ich stosowania w życiu to najważniejszy kapitał, w jaki powinniśmy wyposażyć dziecko.

Należy nauczyć dzieci:

  • jak być przyzwoitym człowiekiem
  • jak budować dobre relacje z rówieśnikami
  • jak dokonywać właściwych wyborów

Należy uczyć wartości moralnych, gdyż brak wartości stanowi zagrożenie dla świata. Najważniejsza w nauczaniu wartości powinna być świadomość dorosłych, że nie teoria, lecz ich własny przykład i zachowania najgłośniej przemawiają do dzieci. Trzeba być jednak uważnym, by praktykowane przez nas wartości w życiu codziennym, były spójne z tymi, których nauczamy. Wychowując dzieci należy pamiętać o tym, iż uczy się ono w zależności od środowiska, w którym żyje.

Pedagog Rafał Ryszka stworzył dziecięcy system wartości, który w formie zawartych pytań jest apelem do dorosłych.

  • Skąd mam wiedzieć, co to są wartości – pokaż mi je wszystkie.
  • Skąd mam wiedzieć, jak bronić swoich wartości – pokaż mi, jak się to robi.
  • Skąd mam wiedzieć, co jest ważne – pokaż mi, co jest najważniejsze.
  • Skąd mam wiedzieć, że wartości nabywa się od najmłodszych lat, a nie dopiero jak „dorosnę” – pokazuj mi dobre wartości od urodzenia, a nie czekaj na właściwy  moment.
  • Skąd mam wiedzieć, że pieniądze, sława, pośpiech to fałszywa droga – przecież   pozwalasz mi słuchać bez przerwy, że to jest najważniejsze
    w życiu.
  • Skąd mam wiedzieć, że złego przykładu nie dają mi „inni”, „ludzkość”, tylko TY. A jeśli od CIEBIE nauczę się dobrych zasad, – co obchodzi mnie zły przykład  ludzkości”.
  • Przecież tego, co najważniejsze w życiu nie nauczę się z książek, oglądając telewizję,  słuchając piosenek czy słuchając wszystkich dorosłych – tylko obserwując Ciebie.

Co to są emocje?

Emocje odgrywają w życiu człowieka bardzo ważną rolę – zarówno dzieci jak i dorosłych. Towarzyszą nam w różnych sytuacjach, odpowiadają za nasze relacje ze światem zewnętrznym. W pierwszych latach życia dziecka są one bardzo znaczące gdyż, w tym czasie kształtują się nawyki, zachowania, postawy, determinujące dalsze życie. Pierwszym środowiskiem, w którym funkcjonuje dziecko, a co za tym idzie zdobywa pierwsze umiejętności jest rodzina. Zdaniem psychologów kontakt emocjonalny między dzieckiem a rodzicami zwłaszcza matką ma ogromne znaczenie dla prawidłowego rozwoju dziecka, sprzyja kształtowaniu się określonych postaw i zachowań. Drugim ważnym miejscem rozwijającym i kształtującym emocje jest przedszkole. Dziecko w przedszkolu wchodzi w swój pierwszy świat, zdobywa doświadczenia w wyrażaniu odbiorze emocji i uczuć. Nauczyciel przedszkola jest pierwszą osobą po rodzicach, która ma wpływ na kształtowanie postaw, umiejętności społecznych oraz rozwój emocjonalny dziecka. Dziecko nie zmienia się tylko fizycznie, ale zmienia się również psychicznie. Psychika małego człowieka cechuje się dużą emocjonalnością. Dziecku w wieku przedszkolnym towarzyszy ładunek różnorodnych uczuć. Sfera emocjonalna jest bardzo delikatna i najtrudniejsza do kształcenia. Dziecięce emocje szybko powstają i szybko się zmieniają.

Dzieci ujawniają emocje w różnych formach ekspresji:

  • mimiką
  • ruchowo
  • werbalnie

Dopiero pod koniec wieku przedszkolnego reakcje emocjonalne stają się bardziej adekwatne do rodzaju i siły bodźca. W tym czasie zaczynają się pojawiać oceny estetyczne i moralne. Dopiero dziecko sześcioletnie uzyskuje znaczną równowagę emocjonalną, ale jest również drażliwe na ocenę swojej osoby. Dlatego tak ważna jest dla właściwego rozwoju emocjonalnego znajomość i zaspokojenie podstawowych potrzeb dziecka. Klasyfikacja wg Maslowa pozwala zrozumieć, jak są zaspokajane:

„Wspierając rozwój dziecka, trzeba nauczyć je rozumieć i nazywać własne potrzeby. Ważną umiejętnością jest także identyfikowanie i nazywanie różnych stanów emocjonalnych, a następnie nauczenie sposobów radzenia sobie z własnymi emocjami oraz kontrolowanie  zachowań”. Dlatego też „bardzo ważne jest wprowadzenie dzieci w świat wartości. Zasadniczą sprawą jest, aby nie tylko przyswoiło sobie wiedzę o określonych wartościach i normach, ale by przyjęło je, jako kryterium własnego postępowania”.

 Dzieci trzyletnie i czteroletnie.

Mają problemy z dostrzeganiem i akceptowaniem indywidualności każdego człowieka. Dlatego powinniśmy tworzyć okazje by dzieci mogły mówić o swoich potrzebach, upodobaniach, celach. Bardzo ważne są też sytuacje,
w których uczymy dzieci słuchać się wzajemnie.

Dzieci pięcioletnie i sześcioletnie.

 Dzieci w tym wieku są już gotowe by w sytuacjach konfliktowych wzajemnie się wysłuchać i znaleźć rozwiązanie problemu. Należy dopilnować, aby rozwiązanie zaproponowane przez dzieci satysfakcjonowało obie strony konfliktu.

WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW I OPIEKUNÓW

  1. Bądźcie konsekwentni, róbcie to, co mówicie i mówcie o tym, co robicie.
  2. Bądźcie świadomi, czego uczycie.
  3. Bądźcie żywym przykładem właściwego zachowania.
  4. Bądźcie dobrymi obserwatorami dzieci.
  5. Dobrze poznajcie siebie i swoje możliwości.
  6. Połóżcie nacisk na pogłębianie swoich wiadomości i możliwości.
  7. Twórzcie atmosferę wzajemnego zaufania i szacunku.
  8. Nie oczekujcie, że natychmiast wystąpi u dziecka pożądana umiejętność, zmiany wymagają czasu.
  9. Nagradzajcie dziecko za podejmowanie działań z własnej inicjatywy oraz za właściwe ich wykonanie,
  10. Bądźcie cierpliwi – pamiętajcie, że pośpiech szkodzi.

KODEKS RODZICÓW

 OCZEKUJEMY  

  • Dostarczania nam informacji na temat zachowania naszego dziecka, jego osiągnięć i niepowodzeń
  • Udzielania nam rad i wskazówek koniecznych do pracy z dzieckiem w domu, jeżeli zaistnieje taka potrzeba
  • Umożliwienie nam częstych kontaktów z nauczycielami dziecka
  • Znalezienia wspólnych środków zaradczych i poczynienia wspólnych ustaleń, gdy wystąpią problemy z naszym dzieckiem
  • Zapoznania nas z normami i zasadami panującymi w grupie oraz środkami ich respektowania
  • Zapewnienia naszemu dziecku bezpiecznych warunków podczas pobytu w przedszkolu
  • Podmiotowego traktowania naszego dziecka

  POSTARAMY SIĘ

  • Przestrzegać zapisów statutowych przedszkola
  • Interesować się osiągnięciami, niepowodzeniami dziecka, wspomagać je w razie niepowodzeń
  • Informować nauczyciela o zmianach w zachowaniu dziecka, pozytywnych jak i negatywnych
  • Zapoznawać się z treścią ogłoszeń zamieszczanych w „Kąciku dla rodziców” i na stronie internetowej przedszkola
  • Angażować się w prace społeczne na rzecz przedszkola i grupy
  • Przyprowadzać i odbierać dziecko w określonych godzinach, tylko przez osoby pełnoletnie
  • Respektować uchwały podjęte przez Radę Pedagogiczną i Radę Rodziców

KODEKS PRZEDSZKOLAKA

POWINNIŚMY

  • Szanować kolegów i osoby dorosłe
  • Być kochanym i umieć kochać
  • Pomagać sobie wzajemnie
  • Być życzliwym, uprzejmym i uczciwym
  • Bawić się zgodnie
  • Szanować własność innych
  • Pytać o zgodę dorosłych i kolegów
  • Bawić się bezpiecznie
  • Dbać zabawki i książki
  • Dbać o czystość, porządek i higienę osobistą
  • Szanować pracę innych
  • Okazywać, co myślimy i czujemy
  • Zdrowo się odżywiać i zjadać posiłki

http://www.bajeczka5.eu/pdf/wartosci.pdf

Zespół do spraw opieki i wychowania