Pozytywna dyscyplina to, według Jane Nelsen – autorki książki Pozytywna dyscyplina to metoda wychowawcza, oparta na wzajemnej miłości i szacunku pozwalająca wychowywać dzieci budować z nimi dobre relacje aby móc czerpać radość z wychowywania dzieci . Pozytywna dyscyplina doskonale sprawdza się także w przedszkolu, szkole, co pokazuje doświadczenie wielu nauczycieli. Uczy przede wszystkim współpracy rodziców z dziećmi aby czerpać radość z tego co jest dobre dla naszych relacji, dla naszej rodziny. To proces w którym uczymy dzieci szacunku, poprzez przekazanie komunikatów stanowczo tak aby docierały do dziecka. Ważne jest aby zwracać się do dziecka w sposób życzliwy , uprzejmy uczący poszanowanie tego, co czuje i czego potrzebuje druga osoba. Forma przekazywanego komunikatu powinna być stanowcza.
Pozytywna Dyscyplina to metoda, która wspiera rozmowy o uczuciach oraz ich akceptację, nawet wtedy, gdy nie zgadzamy się na pewne dziecięce zachowania. To nauka umiejętności dostrzegania emocji własnych oraz innych. Pozytywna dyscypliny zaleca rezygnację z kar i nagród jako metody wychowawczej. Kary i nagrody dają szybki efekt, natomiast pozytywna dyscyplina proponuje pracę nad budowaniem relacji i wychowaniem w szacunku. Jest to strategia, która wymaga poświęcenia sporej dawki czasu i pracy, ale efekty są bardzo wartościowe i satysfakcjonujące gdyż to właśnie my dorośli , rodzice naszym zachowaniem możemy modelować zachowanie naszych dzieci. Pozytywna dyscyplina ścisłe związana jest z budowaniem właściwych relacji w rodzinie ważne nie jest udowadnianie racji ale dbanie o wzajemne relacji , nie jest ważne, kto ma rację, tylko to, co jest dobre dla nas wszystkich, przy czym rodzic powinien być konsekwentny i ostanie zdanie zawsze powinno należy do rodzica.
zasady pozytywnej dyscypliny
– zasada przynależność i znaczenie co można określić jako potrzeba miłości
– zasada uprzejmość i stanowczość to wyraz szacunku dla dziecka i samego siebie np. w przypadku napadu złości, np. w sklepie, gdy dziecko płacze, ponieważ nie chcemy kupić mu wypatrzonej zabawki, choć było uprzedzane, że tego nie uczynimy, warto powiedzieć: „widzę, że jest ci przykro, ponieważ nie mogę kupić ci tej zabawki, umawialiśmy się, że możemy na nią jedynie popatrzeć”.
– kolejna zasada to nauka ważnych umiejętności społecznych i życiowych .Dzieci uczą się bycia pożytecznym w domu, w przedszkolu, szkole lub innych społecznościach, a także, jak bardzo ważny jest wkład każdej osoby we wspólne dobro. Obowiązki domowe – gdy są naturalne i gdy wszyscy je w domu mają – to najlepszy sposób na budowanie u dziecka poczucia ważności, samodzielności, kreatywności i pewności siebie.
– zachęcanie dzieci do odkrywania, jak bardzo są kompetentne i zdolne
Reakcja na trudne zachowanie dziecka powinna przebiegać następująco:
- Podejdź do dziecka, spójrz mu w oczy i wyraź swoje zrozumienie dla jego stanu, mówiąc np. „Widzę, że coś jest nie tak, bo jesteś bardzo zdenerwowany”, „Rozumiem, że masz zły dzień. Czy mogę jakoś Ci pomóc?” W ten sposób okazujemy dziecku szacunek dla jego uczuć, dajemy potrzebną mu w tym momencie uwagę, interesujemy się jego stanem.
- Okaż dziecku empatię, czyli pokaż, że potrafisz wczuć się w jego sytuację. Nie znaczy to, że akceptujesz złe zachowanie, a bardziej że okazujesz zrozumienie dla uczuć dziecka i nie negujesz ich.
- Powiedz dziecku o swoich uczuciach w związku z tą sytuacją. Przedstaw swój punkt widzenia. Dziecko, które poczuło się wcześniej zrozumiane, teraz z większą pewnością samo, będąc już spokojniejsze, wysłucha Twoich argumentów.
- Pozytywna dyscyplina opiera się na motywowaniu dziecka do wyboru lepszego rozwiązania niż tzw. złe zachowanie i przekierowaniu jego emocji w inną stronę. Jeśli każda ze stron miała szansę wyrazić swoje uczucia , teraz można zastanowić się nad rozwiązaniem problemu tak, aby było ono obustronnie korzystne. Poproś dziecko o propozycję rozwiązania. np. Jestem przekonana, że wymyślisz dobre rozwiązanie. jako że dowiedziało się już, co w tej sytuacji Ci nie odpowiadało, będzie starało się coś wymyślić. Jeśli wciąż nie będzie to właściwe rozwiązanie, należy wspólnie zastanawiacie się nad lepszym rozwiązaniem problemu. Np. po wybuchu złości u dziecka warto usiąść z dzieckiem, poczytać książkę albo się poprzytulać, nawet nic nie mówiąc. Kiedy dziecko się uspokoi, warto omówić to, co się stało, wyjaśnić, skąd ten wybuch, co je tak zdenerwowało, czy mogło zachować się inaczej, czy widzi inne rozwiązania.
- Ważne jest, by przy dziecku używać jasnych i prostych komunikatów
Bardzo często rodzice nie zdają sobie sprawy, ile poleceń przekazują dziecku w jednym zdaniu. Zamiast powiedzieć: „umyj zęby”, dziecko słyszy: „zgaś światło w kuchni, idź do pokoju, załóż piżamę i umyj zęby i pamiętaj, żeby po sobie przetrzeć zlew”. Dziecko może „zgubić się”, jak dojdzie do pokoju, w którym zacznie się bawić. Rodzic wpada w złość, bo ma poczucie, że dziecko go nie słucha, a ono po prostu otrzymało zbyt wiele komunikatów, a ten główny nie wybrzmiał należycie.
Korzyści ze stosowania pozytywnej dyscypliny
Dzięki wdrożeniu tej metody wychowawczej rodzicom łatwiej:
- rozumieć ich dzieci;
- wspierać ich naturalny potencjał;
- w sposób skuteczny radzić sobie z codziennie pojawiającymi się trudnościami
- wychowywać dzieci na mądrych, odpowiedzialnych, pewnych siebie, a jednocześnie wrażliwych ludzi.
Istotnym elementem pozytywnej dyscypliny w wychowaniu dziecka a zarazem chyba najtrudniejszym aspektem jest panowanie nad własnymi emocjami. Łatwo ulec emocjom, wykrzyczeć się, a potem zmierzyć się z poczuciem winy, lub oprzeć się chęci wykrzyczenia i wyciszyć. Łatwo ulec emocjom wtedy, gdy granice nie zostaną zawczasu wyznaczone, a zachowanie dziecka jest drażniące. Kluczem do sukcesu jest wyznaczenie granic, zanim pojawią się złe emocje.
Pozytywna dyscyplina zakłada, że nieakceptowane zachowanie dziecka stanowi efekt nieodpowiedniego sposobu zaspakajania potrzeby bycia kochanym i szanowanym. Rodzice często nie poświęcają dzieciom wystarczającej ilości uwagi, niekiedy stosowana kara jest skuteczna na krótką metę, tzn. stanowi szybki sposób na powstrzymanie niewłaściwego zachowania, jednakże nie pomaga się rozwijać dziecku, ponieważ nie daje szansy na wypracowanie cech, które chce się przekazać .W dyscyplinowaniu pozytywnym chodzi o to, aby niewłaściwe zachowanie miało swoje konsekwencje. Dziecko musi zrozumieć swój błąd, aby móc go naprawić. Konsekwencjom sprzyja spójny system norm i zasad, ustalony i obowiązujący w domu czy w grupie przedszkolnej.
Podsumowując, pozytywna dyscyplina to:
- wzajemny szacunek – respektujemy potrzeby dziecka i pamiętamy o swoich,
- identyfikacja przekonań stojących za zachowaniami – zrozumienie powodów, dla których dzieci zachowują się w taki czy inny sposób. Próba zmiany samego zachowania bez zmiany przekonań skazana jest na niepowodzenie,
- efektywna komunikacja i umiejętności rozwiązywania problemów,
- dyscyplina, która uczy ,nie jest ani zbyt pobłażliwa, ani zbyt każąca,
- skoncentrowanie się na poszukiwaniu rozwiązań, a nie na karaniu,
- zachęcanie zamiast pochwały. Zachęcanie zauważa wysiłek włożony w działanie i osiąganie postępów, a nie wyłącznie sukcesy.
Miejmy na uwadze k jak ważny jest mały człowiek i jak istotne jest jego mądre wychowanie.
