Rozwijanie kompetencji społecznych

 

Umiejętność społeczna to kompetencja, która przyczynia się do skutecznej interakcji z otoczeniem. Umiejętności te są nabywane i modyfikowane już od najmłodszych lat poprzez codzienne kontakty z rodzicami oraz rówieśnikami.

Zadania przedszkola w obszarze kompetencji społecznych:

  1. Wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka poprzez organizację warunków sprzyjających nabywaniu doświadczeń w (…) społecznym                i poznawczym obszarze jego rozwoju.
  2. Wzmacnianie poczucia wartości, indywidualność, oryginalność dziecka oraz potrzeby tworzenia relacji osobowych i uczestnictwa w grupie.
  3. Tworzenie sytuacji sprzyjających rozwojowi nawyków i zachowań prowadzących do samodzielności,
  4. Przygotowywanie do rozumienia emocji, uczuć własnych i innych ludzi realizowane m.in. z wykorzystaniem naturalnych sytuacji, pojawiających się w przedszkolu, oraz sytuacji zadaniowych.

Cele do osiągnięcia w społecznym obszarze rozwoju dziecka:

  1. Budowanie poczucia „ja” i funkcjonowanie w relacjach społecznych.
  • Pierwszym krokiem w budowaniu relacji społecznych jest obdarzanie uwagą innych dzieci i osób dorosłych oraz skuteczne komunikowanie się       z dziećmi i osobami dorosłymi, z wykorzystaniem komunikatów werbalnych i pozawerbalnych.
  • Kolejnym, znacznie trudniejszym krokiem, jest umiejętność oceny swojego zachowania w kontekście podjętych czynności i zadań oraz przyjętych norm grupowych oraz wyrażanie swoich oczekiwań wobec innych dzieci czy grupy. Pozwala to przyjmować, respektować i tworzyć zasady zabawy  w grupie, współdziałać z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych czy podczas odpoczynku. A również respektować prawa  i obowiązki swoje    oraz innych (kształtując obowiązkowość), zwracając uwagę na ich indywidualne potrzeby, nazywać i rozpoznawać wartości                                 związane z umiejętnościami  i zachowaniami społecznymi, np. szacunek  do dzieci    i dorosłych, życzliwość okazywana dzieciom i dorosłym.

Codzienne działania w grupie dają wiele możliwości, aby kształtować te postawy i umiejętności, dzięki właściwie wyrażanej ocenie postępów            oraz nauce współdziałania i rozwiązywania w konstruktywny sposób pojawiających się konfliktów.

Jednym z elementów społecznego funkcjonowania i bycia dobrze postrzeganym, na które też trzeba zwrócić uwagę, jest używanie zwrotów grzecznościowych podczas powitania, pożegnania, w sytuacjach wymagających przeproszenia i przyjęcia konsekwencji swojego zachowania. Warto też kształtować umiejętność posługiwania się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem, w odpowiednich sytuacjach.

  1. Poczucie przynależności.

Ważne jest kształtowanie u dziecka poczucia przynależności do rodziny, grupy przedszkolnej, grupy chłopców i dziewczynek oraz innych grup,         np. grupy teatralnej, grupy sportowej czy zabawowej. Pozwala to rozwijać przyjaźnie. A w dalszej perspektywie rozwijamy poczucie przynależności  do narodu i szacunek do ojczyzny.

Posiadanie większych kompetencji społecznych daje większe możliwości, aby być spełnionym w życiu i żyjąc w dobrostanie, realizować swoje cele. Jest to pierwszy krok na drodze kształtowania kompetencji obywatelskich w dorosłym życiu, takich jak angażowanie się w aktywne i demokratyczne uczestnictwo w życiu społecznym oraz zdolność skutecznego                                 i konstruktywnego uczestnictwa  w życiu nie tylko społecznym, ale też zawodowym.

Dlaczego kompetencje społeczne dziecka są tak ważne w jego rozwoju?

Kompetencje społeczne dziecka mają bardzo duży wpływ na rozwój psychiczny. Dziecko, które czuje się bezpiecznie w grupie, nie ma problemu z tym, by swobodnie wyrażać swoje potrzeby i myśli. Jeśli kompetencje społeczne dziecka są na niskim poziomie, dziecko będzie miało spore trudności, by właściwie budować relacje. Jest wysokie prawdopodobieństwo odrzucenia przez grupę. Dzięki właściwemu rozwojowi kompetencji społecznych, dziecko poradzi sobie w życiu dorosłym.

 W Przedszkolu rozwój społeczny następuje naturalnie. Dzieci uczą się żyć w społeczeństwie i dla społeczeństwa.Grupy w różnym przedziale wiekowym stanowią odwzorowanie naturalnego środowiska społecznego. Dają też możliwość odnalezienia się w różnych rolach społecznych. Dzieci młodsze naturalnie czerpią z obecności dzieci starszych, ale ogromną korzyść wynoszą też dzieci starsze. Możliwość pomocy młodszemu koledze, nauczenia go czegoś co już się umie buduje osobowość, wzmacnia wiarę we własne siły, budzi wrażliwość na potrzeby innych – to jest pełna integracja.

 Kompetencja ta jest kształtowana poprzez realizację wszystkich obszarów podstawy programowej wychowania przedszkolnego.

PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA PODEJMOWANE W PRZEDSZKOLU:

– wdrażanie są do samodzielnego zdobywania wiedzy przy pomocy różnorodnych źródeł wiedzy (tradycyjnych i nowoczesnych) oraz do współpracy i współdziałania w zespole, grupie, ale też pracy indywidualnej
– kształtowanie umiejętności obserwacji i wyciągania wniosków                         z własnych działań prowadzonych w przedszkolu, nauka konkretnych zachowań i reakcji.
– stosowanie idei wzmocnień pozytywnych, praca w grupach mieszanych wiekowo – uczenie się od siebie oraz praca zespołowa
– wykształcenie u dzieci postaw społecznie pożądanych: budzenie zainteresowania historią swojej rodziny, okolicy, kraju, stosowanie zwrotów grzecznościowych, kulturalne zachowanie podczas różnorodnych sytuacji, umiejętność współpracy, otwartość, bezkonfliktowość, tolerancja, przy jednoczesnym eliminowaniu postaw społecznie niepożądanych
– tworzenie przez dzieci kodeksu zachowania i stosowanie odpowiednio dobranych wzmocnień pozytywnych.
Dzięki rozwinięciu tej kompetencji dziecko:
• Obserwuje i wciąga wnioski z własnych działań.
• Uczy się konkretnych zachować i reakcji.
• Współpracuje, współdziała w zespole,w grupach mieszanych wiekowo- uczenie się od siebie.
• Wdrażane jest do samodzielnego zdobywania wiedzy przy pomocy tradycyjnych i nowoczesnych źródeł.

Realizacja tych treści odbywa się nieustannie. Wszystkie sytuacje mają na celu wykształcenie u dzieci postaw społecznie pożądanych tj.: rozbudzenie zainteresowania historią swojej rodziny, okolicy, kraju, stosowanie zwrotów grzecznościowych, kulturalne zachowanie podczas różnorodnych sytuacji, umiejętność współpracy, otwartość, tolerancja, przy jednoczesnym eliminowaniu postaw społecznie niepożądanych, służą temu tworzone w grupach zasady zachowania, nauka patriotyzmu (przez obchody m.in. Dnia Niepodległości, Dnia Flagi), udział w akcjach charytatywnych, spacery, spotkania z przedstawicielami różnych zawodów (pielęgniarka, ratownik medyczny, policjant, strażak) oraz                                   z rodzicami, którzy prezentują swoje zawody.

Zabawy dla dzieci młodszych rozwijające motorykę małą.

Drodzy Rodzice zachęcam do skorzystania z poniższego linku, w którym przedstawione zostały ciekawe zajęcia dla dzieci młodszych, które to można wykorzystać podczas zajęć z dzieckiem w domu. 

https://mojedziecikreatywnie.pl/2016/01/zabawy-dla-2-3-latka/

Zabawa w oparciu o zmysły

– Zabawy piaskiem kinetycznym lub domowym wykonanym z mąki

 – Samodzielnie wykonana Piankolina 

– Zabawa w oparciu o emocje

– Lepienie z plasteliny krok po kroku 

Tablica manipulacyjna Montessori.

Rymowanki przeplatanki 

Zabawa logiczna, układanie według wzory, 

– Wszelkiego rodzaju sortownie, stopniowanie, porównywanie wielkości, ciężaru

– Zabawy z bułką tartą 

– Klocki Lego Duplo- układania różnych wzorów, gotowe szablony do układania

– Gumki recepturki i deseczka z gwoździami

Zestaw eksperymentów domowych

Klucz do sukcesu– dopasowywanie wraz z szablonami do pobrania i wydruku.

Pomysły na zabawy z dziećmi w domu.

Kochani Rodzice, poniższy tekst to garść pomysłów na zabawę z dzieckiem w warunkach domowych. Może ktoś z Was znajdzie tutaj inspirację dla siebie i swojej pociechy. Korzystajcie 🙂 

Wspinaczka.
Jeśli masz dużo poduszek, zrób z nich tor przeszkód. Ułóż je jedna na drugiej, przykryj kocem, zrób z nich bezludne wyspy. Zadaniem dziecka będzie pokonywanie pagórków, omijanie wyimaginowanej wody i znalezienie się na wyspie. Zabawa dobrze rozwija umiejętności ruchowe dziecka.

Tajemniczy przedmiot.
Do woreczka włóż jakiś przedmiot. Dziecko nie widząc go, uruchomi zmysł dotyku i będzie próbowało odgadnąć co też kryje się w środku. Zabawę możesz zmodyfikować np. zasłaniając dziecku oczy i podając mu przyprawę do wąchania, lub wybrany produkt do spróbowania.

Dom.
Jeśli masz w piwnicy karton po telewizorze, albo innym sprzęcie, zrób z niego domek dla dziecka lub jego lalki (dla chłopców może być to garaż dla samochodów). Wytnij w nim drzwi i okna a dziecko pomaluje je tak, jak chce. Niech ta powstała budowla stanie się inspiracją do różnorodnych zabaw tematycznych.

Maski.
Na brystolu odrysujcie swoje dłonie, tak, by tworzyły lustrzane odbicie. Wytnijcie je, zróbcie otwory na oczy. Zadaniem dziecka będzie pięknie pokolorować maskę, przykleić ją do ołówka lub słomki. Włącz radosna melodię, tańczcie w jej takt. Co jakiś czas ściszaj muzykę i mów „dłoń do dłoni”, „stopa do stopy”, „plecy do pleców” itp. Wtedy będziecie musieli odłożyć maski i złączyć się wybranymi częściami ciała. Zabawa uczy rozpoznawania/utrwalania części ciała, poruszania się w rytm muzyki i rozwija ogólną sprawność ruchową dziecka.

Lustro.
Stańcie naprzeciw siebie i naśladujcie swoje miny, gesty. Możecie też wykonywać rożne ćwiczenia a „odbicie” musu je powtórzyć. Stopień trudności proszę dostosować do wieku dziecka.

Ciepło – zimno.
To na pewno dobrze wszystkim znana zabawa. Schowaj umówiony wcześniej z dzieckiem przedmiot. Zadaniem dziecka będzie znalezienie go. Jeśli maluch będzie znajdował się daleko od poszukiwanej rzeczy, mów „zimno”, jeśli blisko – „gorąco”. Później zamieńcie się rolami.

Zabawa z balonami.
Nadmuchajcie kilka balonów. Rozłóżcie koc, połóżcie na nim balony. Podrzucajcie je, starając się, by żaden balon nie znalazł się na podłodze. Możecie także sznurkiem przedzielić pokój na pół i przerzucać balony, na pole „przeciwnika”.

Tworzenie z dzieckiem własnej gry. Przygotujcie duży arkusz papieru (lub sklejcie do siebie kilka białych kartek) flamastry, kredki, kolorowe gazety itp. Zacznijcie zabawę w konstruowanie gry – wymyślcie motyw przewodni np. poszukiwania wiosny, narysujcie planszę i ustalcie reguły, wymyślcie przeszkody i zadania do wykonania ( np. na swojej drodze spotkałeś jeża, który wybudził się z zimowego snu. Musisz poczekać jedna kolejkę itp.) Dziecko może pokolorować plansze, uatrakcyjnić ją swoimi rysunkami. Po skończonej pracy wspólnie korzystajcie z wymyślonej przez siebie gry.

Ukryte wyrazy. Na kartce papieru piszemy długi wyraz, np. „sekretarka”, zadaniem dziecka jest wymyślenie spośród liter, składających się na to słowo jak najwięcej nowych wyrazów, np. kret, arka, ser, kara. 

Domino literowe. Na początku tej zabawy ustalana jest kategoria, do jakiej dziecko/dzieci będą wymyślać różne słowa, np. kwiaty. Pierwsza osoba wymyśla nazwę kwiatu, np. stokrotka, następna osoba ma teraz wymyśleć kwiat rozpoczynający się na ostatnią literę poprzedniego wyrazu, czyli na „a”, np. aster, itd.

Myśl, myśl, myśl… W tej zabawie ustalamy ramy czasowe, np. 5 minut i kategorię w jakiej będziemy się poruszać,  np. ptaki, zwierzęta, owoce, miasta, samochody itp. (stopień trudności proszę dostosować do wieku dziecka). Zadaniem dziecka/ dzieci jest wymyśleć jak najwięcej wyrazów do kategorii, która została ustalona na początku zabawy, (nie przekraczamy umówionego czasu trwania zabawy). Dzieciom starszym możemy jeszcze bardziej utrudnić ćwiczenie określając na jaką literę mają się zaczynać wymyślane nazwy owoców, kwiatów, zwierząt itd.

„Poszedł Marek na Jarmarek”. Dorosły zaczyna zabawę i mówi: Poszedł Marek na Jarmarek i kupił… masło,  dziecko powtarza ten tekst i dodaje coś od siebie np.: Poszedł Marek na Jarmarek i kupił masło i …chleb. Następnie dorosły dalej powtarza tekst dodając od siebie kolejny wyraz: Poszedł Marek na Jarmarek i kupił masło, chleb i…jabłka itd. Zabawa trwa dopóty, dopóki nie nastąpi pomyłka jednego z uczestników.

Zabawy utrwalające poznane litery alfabetu.
Rodzic/starsze rodzeństwo wymienia kolejno litery alfabetu. Dziecko w pewnym momencie mówi „stop”, jaka literka wypadnie (na jakiej wyliczanie zostanie zatrzymane), na taką dziecko ma znaleźć wyraz. Możemy utrudnić zabawę podając dziecku kategorie z jakiej będzie musiało wymyślać wyraz, np, nazwę zwierzęcia, kwiatu, warzywa, imię itp.

Co jest w tym kolorze? W tej zabawie potrzebne będą kolorowe karteczki – po kilka w różnych kolorach (w takich samych dla każdego uczestnika gry). Zawodnicy losują kolejno jedną kolorową kartkę. Zadaniem każdego uczestnika gry jest odszukanie w najbliższym otoczeni jak najwięcej przedmiotów w danym kolorze. Dobrze jest określić ramy czasowe i zakres „poszukiwań” np. Co mamy w kolorze żółtym w kuchni? (czas jedna minuta) itd. Możemy zapisywać ilość odnalezionych przedmiotów – wygra ten uczestnik, który znajdzie ich najwięcej.

Drodzy Rodzice, poniżej dołączam jeszcze kilka linków do różnych stron internetowych tworzonych z myślą o najmłodszych. Adresy te odeślą Was do ciekawych, edukacyjnych, twórczych zabaw, gier, ćwiczeń i pomogą chociaż trochę umilić dzieciom ten trudny czas, w którym wszyscy się znaleźliśmy. Kopiujcie zatem linki do wyszukiwarki i bawcie się dobrze 🙂 Uważajcie na siebie i odwiedzajcie naszą stronę 🙂 

https://ciufcia.pl/  Strona zawiera zbiór darmowych, edukacyjnych gier online dla dziewczynek i chłopców.

http://www.buliba.pl  Edukacyjne gry dla dzieci.

http://matzoo.pl    Zabawy i ćwiczenia matematyczne.

http://www.dziecionline.pl Gry i zabawy z różnych obszarów edukacyjnych.

http://krokotak.com/   Kreatywne zabawy papierem.